Hypervigilantie en jeugdtrauma’s, wat is het?
Hypervigilantie klinkt misschien als een term voor een filmpersonage die de ‘vigilante’ speelt, maar in de werkelijkheid is het een term wat duidt op een constante verhoogde alertheid. Deze alertheid of waakzaamheid kan in sommige gevallen zeker positief uitvallen, maar heeft helaas met regelmaat geen gezonde onderliggende redenen. Heb jij ook wel eens het gevoel dat je constant over je schouder kijkt of de hele tijd gespannen bent? Dan kan deze blog jou het antwoord geven waar je al zo lang naar zoekt. Ik ga uitleggen wat hypervigilantie is, het effect wat het op je kan hebben, waar het vandaan kan komen en nog wat zaken daar omheen. Ben jij net zo benieuwd als ik was? Dan wens ik je veel leesplezier!
Wat is hypervigilantie?
Hypervigilantie betekent ‘het bedreigd voelende individu is waakzaam, op zijn hoede, en niets mag aan de aandacht ontsnappen’. Veel mensen verwarren dit ook met hypersensitief, wat best te begrijpen is. Waar hypersensitiviteit meer inspeelt op constant gevoelig zijn van alle impulsen van het leven, gaat hypervigilantie meer gepaard met een onrustig gevoel. Ondanks dat het voelt als een aankomend gevaar, zijn deze er simpelweg niet. Ja, het kan super nuttig zijn, maar vaak pakt het negatief uit voor de gemoedsstaat van een persoon. Echter is dit niet het enige symptoom wat hierbij komt kijken.
Mogelijke symptomen hypervigilantie
Hier ga ik een onderscheid maken tussen fysieke en mentale symptomen, namelijk:
Fysieke symptomen
- Veel zweten
- Moeilijk ademhalen
- Verhoogde hartslag
- Uitputting
- Snellere reacties op omgeving
- Onredelijke reacties
Mentale symptomen
- Intensieve angst
- IJsberen/piekeren
- Paniek
- Veel (be)oordelen
- A/B-denken of zwart-wit denken
- Paranoia
- Vermijdingsgedrag
- Motivatie loos
Het is wel heel belangrijk om te onderstrepen dat dit mogelijke symptomen zijn van hypervigilantie. Dit betekent dat het zeker mogelijk is dat je een van de bovenstaande symptomen ervaart zonder dat de diagnose hypervigilantie is. Daarnaast kan je ook daadwerkelijk hypervigilantie ervaren zonder alle bovenstaande symptomen te hebben. Elk mens is anders!
Hoe kom ik aan hypervigilantie?
In veel gevallen is hypervigilantie een doorbordurend iets wat veroorzaakt is door jeugdtrauma. Daarnaast gaat het ook vaak gepaard met andere neurologische aandoeningen (zoals PTSS, angststoornissen of andere soortgelijke aandoeningen). Veel voorkomende triggers zijn:
- Jeugdtrauma wat opgehaald wordt, waarover hieronder meer
- Fysieke pijn
- Emotionele pijn
- Ernstige claustrofobie
- PTSS
- Angstaanval
- Het verwachten van een slecht scenario
- Harde klappen, geluiden of onverwachte prikkels
De lijst kan nog veel langer doorgaan, omdat het een zeer persoonlijk iets is, maar ik denk dat je het ondertussen wel snapt. In principe zorgt hypervigilantie ervoor dat een andere mogelijke aandoening, zoals een angststoornis, in stand gehouden wordt. Zie het als negatief manifesteren: wanneer je constant gaat focussen op wat allemaal fout kan gaan, zie je enkel nog de dingen die fout gaan. Wanneer er 9 goede dingen gebeuren en 1 slecht ding, dan focus je enkel op dat slechte aspect. Je bent je eigen brein voor de gek het houden, ondanks dat het een echte aandoening is. Uiteindelijk moet je het zelf doen, uiteindelijk moet je een persoonlijk leider worden. Wil je beter met manifesteren om kunnen gaan? Kijk dan eens naar het onderstaande boek. Ik wil je graag verder helpen, maar manifesteren moet je toch echt zelf leren.
Jeugdtrauma’s
Volgens het kenniscentrum KJP kunnen verschillende momenten traumatisch zijn voor een kind: Ruzies of geweld tussen ouders, (seksueel) mishandeld worden, ernstige ziekte, een ongeluk meemaken of gepest worden.
Een van de grote nadelen van een jeugdtrauma is, is dat het niet altijd direct merkbaar is hoe zwaar de impact er van is. Het is dus mogelijk dat een jeugdtrauma later ontwikkelt in mogelijke hypervigilantie.
Mogelijke gevolgen van jeugdtrauma
Helaas is hypervigilantie niet het enige mogelijke bijproduct van jeugdtrauma. Jeugdtrauma kan zich namelijk in vele vormen verder ontwikkelen in het leven van een jong-adolescent of jongvolwassenen:
- Het verwerken van emoties
- Algemene angstaanvallen
- Verslavingen
- Dissociëren
- Depressie
- Problemen met hechting
- Moeilijke omgang met anderen
De lijst kan eigenlijk oneindig door gaan, omdat iedereen een ander persoon is. Jij bent anders dan ik ben en ik ben weer anders dan mijn ouders etc. Die uniekheid kan een prachtig iets zijn, daar ben ik heilig van overtuigd, echter kan het in het geval van jeugdtrauma ontwikkeling er ook voor zorgen dat sommige mensen lang zonder duidelijk diagnose gaan.
Hoe kan ik jeugdtrauma verwerken?
Merk je zelf dat je niet helemaal lekker in je vel zit of dat er iets van vroeger is wat je nog steeds dwars zit? Spreek dan alsjeblieft met een professional, want ik weet zeker dat ook jij stappen kan zetten! Wil je wat anders proberen dan traditionele hulp? Zelf ben ik gespecialiseerd in therapie via paardencoaching. Veel mensen voelen zich niet helemaal fijn bij de manier van helpen in de huidige maatschappij. Ik help je met (paarden)liefde over jouw dieper genestelde problemen heen!
Hoe kan ik jeugdtrauma voorkomen bij mijn kind?
Veel ouders maken zich zorgen over de mentale welzijn van hun kinderen, iets wat ik volkomen begrijp. Laat ik beginnen door te zeggen dat het feit dat je je zorgen maakt al laat zien hoe veel je geeft om je kind! Ik wil blijven benadrukken dat elk kind anders is en elk kind zijn of haar eigen behoeftes heeft. In de theorie zijn er een zestal punten die onder de basisbehoeften van een kind vallen. Als je hier rekening mee houdt, kom je al een heel eind!
- Verbondenheid met anderen: Een kind moet zich verbonden voelen met anderen en in staat zijn om ervaringen, gedachten en gevoelens te delen
- Veiligheid: Een kind moet kunnen vertrouwen op een (of meerdere) volwassenen die zorgen voor een veilige omgeving
- Zelfwaardering: Een kind moet gewaardeerd worden om wie het is en wat het kan, zodat het een gezond gevoel van eigenwaarde kan ontwikkelen (focus dus niet alleen maar op wat je kind niet kan!)
- Zelfexpressie: Een kind moet leren en aangemoedigd worden om zijn of haar mening en gevoelens te uiten
- Autonomie: Vanuit een veilige basis moet een kind de wereld kunnen verkennen en leren zelfstandig te zijn. Opvoeders moeten het kind geleidelijk meer vrijheid geven, zodat het kan opgroeien tot een zelfstandige volwassene
- Realistische grenzen: Om samen te kunnen leven met anderen, moet een kind de regels leren waarmee het zijn zelfstandigheid en zelfexpressie kan afstemmen op anderen. Kinderen moeten ook leren omgaan met frustraties als ze grenzen of moeilijkheden tegenkomen
Zet die eerste stap
Heel erg bedankt voor het lezen! Ik heb nog één afsluiter, namelijk: zet die eerste stap. Hypervigilantie en jeugdtrauma zijn geen lichte onderwerpen, echter zijn het wel onderwerpen die proactiviteit vereisen. Ben jij bereid om vandaag nog de eerste stap te zetten richting een mentaal gezondere toekomst? Kies voor de mindset van zelfontwikkeling, zet die eerste stap!
Over de auteur
Blijf op de hoogte
Meld je aan voor onze nieuwsbrief en mis geen enkel bericht!