Hoe muziek en emoties hand in hand gaan!
Waar denk jij aan als je muziek hoort? Ik denk aan blij zijn met een lekker nummertje op. Ik denk aan een traan loslaten op een nummer met emotionele betekenis. Ik denk aan bij een concert staan en de dopamine door mijn lichaam voelen racen. Wanneer ik luister naar klassieke muziek dan word ik vanzelf rustiger, maar als ik heavy metal aan het luisteren ben dan raak ik bomvol energie. Muziek en emotie gaan gewoon hand in hand, maar hoe dat werkt dat lees je hieronder!
Wat gebeurt er in je brein op het moment dat je muziek luistert?
Muziek raakt hetzelfde gedeelte van je brein waar stress ontstaat, daarom luisteren mensen vaak muziek om te relaxen! Het heeft een letterlijk verminderende impact op je stresshormonen. Je ademhaling wordt rustiger, je hartslag kan omlaag gaan, je wordt letterlijk rustiger. Je hersenstam kan bepaalde geluiden al een emotie geven, ofwel een plekje, voordat je er überhaupt bewust mee bezig bent. Dit gebeurt in de hersenstam, die deze functie al heeft sinds de prehistorische(!) tijd.
Ook kunnen geluiden, net zoals muziek, je brein negatief raken. Zo kunnen stresshormonen juist losgelaten worden door geluiden die men, evolutionair gezien, als bedreigend kunnen aanschouwen. Denk aan geschreeuw van mensen (aanduidend op gevaar) of iemand die huilt (pijn bij iemand in onze ‘groep’). Dit zit al eeuwenlang in ons en zal er ook niet snel uit gaan. Samenvattend: je brein kan bepaalde hormonen aanmaken gebaseerd op de oorsprong van het geluid of de muziek, dit gebeurt eigenlijk altijd zonder dat je het door hebt! Ook voor deze reden gebruiken filmmakers specifieke muziekcomponenten op belangrijke punten in de film. Ze spelen hier niet alleen in op je emotie, maar ook op je gehele fysieke staat!
Muziek en emoties oproepen, het terughaal proces
Muziek kan daarentegen ook oude herinneringen (en dus ook emoties) oproepen. Denk er maar eens over na. Hoor je wel eens een nummer die er meteen voor zorgt dat je ergens aan denkt? Dat is je langetermijngeheugen wat het retrieval proces toepast om een geheugen van vroeger te koppelen aan het geluid wat je hoort. Dit kunnen zowel positieve als negatieve herinneringen zijn.
Ik zal een scenario schetsen om het wat begrijpelijker te maken hoe muziek en emotie hand in hand gaan: Stel voor je doet elke dag op weg naar je werk en terug naar hus dezelfde muziek luisteren, je hebt altijd één nummer op staan. Vervolgens als je dan eens lekker in het weekend zit te niksen en je hoort dat nummer, dan is de kans groot dat je gaat denken aan werken. Dit noemt men een episodisch geheugen. Je koppelt in principe muziek aan bepaalde episodes uit je leven. Wil je meer leren over dit soort dingen? Lees dan een van deze psychologie boeken, ik vond ze in ieder geval echt heel interessant!
Je ervaart als het ware opnieuw de situatie, of in dit geval de episode, door de melodie te horen. Het is echt super interessant hoe je brein dat retrieval proces toepast op zoiets simpels als muziek.
Je brein kan ook een helend proces starten door muziek!
Muziek kan een helend proces starten op 3 manieren, denk aan: het aarden van je lichaam, het verbeteren van je stemming en met verbinden. Ik zal jullie deze 3 manieren kort toelichten.
Het aarden van je lichaam via muziek
Een vriendin heeft me ooit over aarden vertelt en toen ben ik me eens gaan inlezen. Het idee is dat je buiten gaat staan, met blote voeten, en de stroom van de aarde door je lichaam heen laat gaan. In het begin was ik sceptisch, maar als nieuwsgierige jongeman die ik ben, heb ik het toch maar eens geprobeerd. Het was een verrassend positieve ervaring, naar mijn mening. Ik ga niet zeggen dat ik na de eerste keer me meteen verbonden voelde, maar raar genoeg voelde ik me wel beter. Beter op een manier die ik niet kon uitleggen. Daarna zijn we nog eens geleid gaan aarden, met positieve muziek op mijn koptelefoon. Toen dit gebeurde, werd ik ‘gewoon’ blij. Ik kreeg het niet voor elkaar om negatief te denken, elke keer maakte het weer ruimte voor directe positiviteit. Dus ook via aarden kunnen muziek en emotie hand in hand gaan.
Het verbetert je stemming
Meerdere psychologen met een specialiteit in neurologie hebben aangegeven dat muziek een sterke invloed heeft op je stemming (en dus op je emotie). Ik heb eerder al een paar voorbeelden gegeven, maar toch ga ik er nog een keer op in. Wist je bijvoorbeeld dat het afspelen van een nummer en het denken aan een nummer in je hoofd hetzelfde effect op je brein kan hebben? Je houdt je brein voor de gek wanneer je denkt aan een nummer en kan daarmee een gevoel ‘forceren’. Wil je emotie en muziek positief inzetten? Denk dan aan nummers waar je blij van wordt in stressvolle situaties!
Muziek kan (en zal) verbinden
Ik heb al kort wat gezegd over dopamine en dat komt hier ook weer terug: je hersenen maken het aan wanneer je naar muziek luistert of wanneer je muziek maakt! Mensen die samen iets doen of creëren maken samen dopamine en oxytocine aan. Oxytocine is een stofje dat specifiek helpt bij het verbinden van sociale contacten en dopamine is een van de ‘gelukkigheidshormonen’, die wil je toch hebben! Zo wordt Dopamine ook wel als een natuurlijke antidepressiva gezien. Oxytocine wordt ook wel het knuffelhormoon genoemd, wat vrij logisch is als je weet dat het een verbindingshormoon is. Samen muziek maken is dus verbindend, blij makend én een natuurlijke antidepressiva! Wil je zelf ook high-quality muziek kunnen maken met vrienden? Overweeg dan eens om een DJ controller te halen!
Muziek heeft ook een suggestief effect
Nicolas Guéguen, een Franse onderzoeker die gestudeerd heeft aan de universiteit van Bretagne Sud, is er ooit achter gekomen dat muziek een suggestief effect heeft. Het meest bekende voorbeeld was dat hij Franse muziek draaide in een supermarkt en merkte dat, door het suggestieve Franse beeld wat in het Systeem 1 denken opgenomen werd, mensen vaker naar bijvoorbeeld de wijn gang gingen dan het bier. Men associeert wijn met de Franse cultuur en werd zodanig (on)bewust beïnvloedt! Ondertussen is de heer Guéguen hoogleraar aan diezelfde universiteit voor Sociale Psychologie. Wil je meer interessante artikelen van Nicolas Guéguen lezen? Klik dan hier!
Wat hebben we geleerd?
Je weet nu dat muziek een enorme impact heeft op je brein en daarmee dus ook op je emotie. Van het aanmaken van hormonen tot het specifiek veranderen van je bui en koopgedrag! Muziek is écht een prachtig iets, maar het is aan jou om het in te zetten op een positieve manier. Een positieve mindset is nodig om van muziek jouw instrument te maken!
Over de auteur
Blijf op de hoogte
Meld je aan voor onze nieuwsbrief en mis geen enkel bericht!