Werkgeheugen trainen
In een eerdere blog heb ik jullie al eens uitgelegd wat het werkgeheugen inhoudt. Echter zijn er ook mogelijkheden om je werkgeheugen te trainen. Hoe je dat precies kunt doen zal ik in deze blog over werkgeheugen trainen verder uitdiepen.
Het werkgeheugen
Het werkgeheugen wordt omschreven als een systeem van het brein dat zorgt voor tijdelijke opslag en bewerking van informatie. Het gaat dan om informatie die nodig is voor complexe cognitieve taken. Hiermee is het werkgeheugen een soort kladblokje in het brein waar informatie letterlijk bewerkt wordt, de relevantie wordt bepaald en informatie kort tijdig opgeslagen wordt. Op deze manier wordt informatie vanuit het langetermijngeheugen op het juiste moment beschikbaar. Het werkgeheugen draagt hiermee bij aan de organisatie van kennis en de beschikbaarheid van deze kennis.
Het werkgeheugen bestaat uit twee vaardigheden, namelijk het verbale werkgeheugen en het visueel-ruimtelijke werkgeheugen. Het verbale werkgeheugen helpt je bij het onthouden en toepassen van instructies. De visueel-ruimtelijke werkgeheugen, wordt onder andere gebruikt voor het onthouden van volgordes van gebeurtenissen en ook bij rekenvaardigheden!
Ontwikkeling van het werkgeheugen
Het werkgeheugen ontwikkelt zich als een van de eerste executieve functies, dit al voordat een kind drie jaar is geworden. Uit onderzoek is gebleken dat het kortetermijngeheugen van kinderen tussen een leeftijd van 4 en 15 jaar een enorme groei doormaakt. Wanneer een kind 4 jaara is kan het 2 tot 3 items onthouden, in vergelijking tot een kind van 12 jaar die gemiddeld 6 items kan onthouden. Het visuele kortetermijngeheugen ontwikkelt zich sterk tussen het 5e en 11e levensjaar, op 11 jarige leeftijd heef geheugen dan ook al het volwassen niveau bereikt.
Uit een ander onderzoek is gebleken dat de prestaties van hete werkgeheugen lineair toenamen tussen het 4e en 14e levensjaar. Hierna stabiliseerde het werkgeheugen tussen het 14e en 15e levensjaar. De ontwikkeling van het werkgeheugen vindt dus vooral plaats bij kleuters en het schoolkind. Dit wilt niet zeggen dat het werkgeheugen zich niet verder ontwikkeld, integendeel zelfs, alleen in een minder snel tempo maar de ontwikkeling gaat nog eventjes door.
Het werkgeheugen trainen
Er zijn verschillende trainingen die je kunt volgen om je werkgeheugen te trainen. Een training is zinvol als zich een of meerdere van onderstaande voorbeelden zich voordoen:
- Moeilijkheden met het onthouden van lange instructies of een opeenvolging van instructies
- Moeite hebben met concentratie bewaren
- Niet gemotiveerd zijn
- Snel van slag zijn als iets fout gaat
- Veeleisend, taken nemen veel tijd in beslag
- Dagdromen
- Problemen hebben met het beginnen aan een taak
- Problemen met het onthouden van een geschreven tekst en moet het hierdoor een paar keer opnieuw lezen voordat je het begrijpt
- Moeite met het volgen van een gesprek
- Moeite met plannen en organiseren van taken
- Moeite met het organiseren van het dagelijks leven
- Snel afgeleid zijn
- Slecht inschattingsvermogen qua tijd
- Regelmatig dingen kwijt zijn of niet meer weten waar je het opgeborgen hebt
ADHD en het werkgeheugen
Wanneer ik dit zo lees, gaan bij mij de ADHD-alarmbellen rinkelen. Dit zijn veelal voorbeelden van ongemakken die een persoon met ADHD ook ervaart. Verschillende onderzoeken tonen dan ook aan dat het visueel-ruimtelijk werkgeheugen bij personen met ADHD is aangedaan. Een werkgeheugenprobleem speelt mogelijk ook een voorwaardelijke rol bij de impulsiviteit van deze persoon. Ze reageren impulsief omdat ze niet lang genoeg de informatie kunnen vasthouden. Hiernaast zou ook de hyperactiviteit vanuit een werkgeheugenprobleem verklaard kunnen worden. Hierbij heeft de hyperactiviteit een doel, het is namelijk nodig voor de uitvoerende breinfuncties en het werkgeheugen.
Mensen met ADHD zijn, in principe, anders neurologisch ingesteld. Dit betekent dat hun brein anders fungeert dan dat van mensen die niet deze eigenschap hebben. De manier hoe een impuls wordt ontvangen, de hoedanigheid van het aantal impulsen en de verwerking hiervan verschillen met dat van andere mensen. Zodoende zal hun werkgeheugen hier ook anders, of in dit geval korter, op reageren. Dit betekent niet dat dit niet te trainen is, integendeel. Meerdere onderzoeken laten zien dat training van je werkgeheugen mogelijk is. Hierbij zijn er resultaten dat het trainen van je werkgeheugen voor veranderingen in de frontale en pariëtale hersenschors en de basale ganglia zorgen. Ook treden er veranderingen op in de gevoeligheid voor dopamine in de hersenen.
Verschillende aanbieders: werkgeheugen trainen
Een aanbieder voor het trainen van het werkgeheugen is Cogmed. Cogmed is inzetbaar van jong tot oud, voor kinderen van 4 tot 7, van 7 tot 17 en om het werkgeheugen van volwassenen te trainen. Door het inzetten van de Cogmed training zal je je beter kunnen gaan concentreren, beter gestructureerd te werk gaan, beter het overzicht kunnen bewaren, sneller mentaal tot rust kunnen komen en belangrijke informatie beter kunnen onthouden. Cogmed is uit onderzoek gebleken effectieve training voor het werkgeheugen.
Andere pijlers: werkgeheugen trainen volwassenen
Uit onderzoek blijkt dat het trainen van het geheugen in hele andere dingen zit dan het toepassen van geheugenspelletjes. Momenteel leven we in een tijdperk dat we steeds meer vergeten, we spreken ook wel over ‘extern opslaan’. We zetten ons brein niet optimaal meer in voor het onthouden van zaken. We hebben allemaal wel een telefoon met een agenda waarin we alles noteren, of de memoblaadjes waarop we onze boodschappen noteren, of de agenda die nog aan de muur hangt met al onze afspraken. Vroeger had men dat niet en moest men alles zelf onthouden. Niet gek dat ons geheugen door het gebruik van al deze hulpmiddelen steken laat vallen?
Al een hele tijd worden geheugenspelletjes gepromoot, van memory tot rekenpuzzels. Echter is het effect van deze spelletjes nog nooit echt aangetoond. Het zal iets van effect hebben en door het toepassen van deze spelletjes zal je je hersenen ook kunnen trainen, maar uiteindelijk zijn er andere pijlers die veel belangrijker zijn voor de ontwikkeling van je hersenen.
Pijlers van jouw werkgeheugen trainen
Jouw werkgeheugen trainen door alleen al:
- te zorgen voor voldoende ontspanning
- In beweging te blijven
- Gezond te eten
- Slaap voldoende
- Iets nieuw te leren
- Regelmatig te lezen
- Routines te doorbreken
Het gaat er voornamelijk ook om dat je je hersenen blijft uitdaging door vaker iets nieuws uit te proberen. Dit heeft een positieve invloed op je geheugen. Hierin is herhaling wel ook erg belangrijk. Heb je de nieuwe activiteit eenmaal onder de knie, ga op zoek naar een nieuwe uitdaging.
Geheugentechnieken
Wanneer je toch merkt dat jouw geheugen steken laat vallen, zijn er verschillende geheugentechnieken die je aan jouw levensstijl kunt toepassen om je geheugen te verbeteren.
- Gebruik ezelsbruezelsbruggetjes, het gebruik maken van deze mnemotechniek kan een simpele manier zijn om informatie op te slaan. Dit is ook een manier die bij de meeste van ons toch wel bekend is.
- Geheugenpaleis, de geschikte manier om een speech of presentatie te onthouden. Door de dingen visueel voor te stellen op een plek waar je standaard al veel herinneringen hebt, onthoudt je ze veel makkelijker.
- Chunking, het bij elkaar plaatsen van grote stukken informatie zodat je ze niet stuk voor stuk hoeft te onthouden. Volgens onderzoek kunnen we maar 4 verschillende dingen onthouden in ons kortetermijngeheugen. Daarom vergeten we wel eens dingen zonder boodschappenlijstje bij een Karwei of technische groothandel Primex. Of denk bijvoorbeeld terug aan het moment dat je je eigen telefoonnummer uit je hoofd moest leren, dit deed je waarschijnlijk niet door alle cijfers apart uit je hoofd te stampen, maar maakte je waarschijnlijk sprongetjes van 3 cijfers.
- Associeer, je onthoudt veel eerder en sneller informatie wanneer het opvalt, afwijkt of zodra je het visueel maakt.
- Schrijf, maak aantekeningen. Wanneer je iets fysiek opschrijft, stimuleer je het reticulaire activeringssysteem (RAS). Het RAS zorgt ervoor dat je hersenen niet alleen de informatie moeten verwerken, maar ook actief fysiek moeite moeten doen om het op te schrijven. Dit is immers niet hetzelfde wanneer achter je laptop zit en de informatie uit typt. Kom achter je laptop vandaan en begin te schrijven, dan weet je zeker dat je de informatie beter zult opslaan!
Je zult de informatie niet alleen beter opslaan en dus ook beter onthouden, maar verder helpt het je ook nog eens om je gedachtes op een rijtje en van je af te zetten. Dat kan middels journaling. Lees in de blog: 'Wat is journaling', hier meer over! - Herhaal wanneer we er niet actief aan werken om informatie te onthouden, zijn we de informatie na enkele dagen alweer kwijt. Blijf dus herhalen, herhalen en herhalen…
- Deel, zodra jij jouw geleerde informatie met anderen deelt, onthoudt je de verkregen informatie nog beter. Dit heet het protegéeffect.
Werkgeheugen trainen door geheugenspelletjes
Ben je alsnog op zoek naar geheugenspelletjes: op internet, in de winkel, maar ook op de appstore van je telefoon zijn verschillende spelletjes beschikbaar om je geheugen te trainen. Echter weet dat je het hier niet altijd in hoeft te zoeken, maar dat het werkgeheugen trainen heel gemakkelijk al in je dagelijks leven kunt toepassen zonder iets aan te schaffen!
Over de auteur
Blijf op de hoogte
Meld je aan voor onze nieuwsbrief en mis geen enkel bericht!