Wat is geweldloze communicatie en hoe wordt dit gebruikt op de werkvloer?

Geweldloze communicatie is een concept dat zowel eenvoudig als revolutionair is. Maar heb jij al eens van deze term gehoord? Natuurlijk is de betekenis redelijk makkelijk te raden als je er even over nadenkt. De term houdt in dat er empathische en respectvolle interacties zijn zonder agressie of geweld. Toch komt er veel meer bij kijken. Het is namelijk een benadering van interactie die ons helpt om dieper te luisteren, oprecht te spreken en wederzijds begrip te bevorderen. Dit is daarentegen hoe ieder kind (zou moeten worden) wordt opgevoed, dus lijkt het niet echt revolutionair te zijn. Maar wist jij dat wij dit als samenleving hebben moeten ontdekken en leren?

In dit artikel bespreek ik de principes van geweldloze communicatie. Ook lees je hier tips over hoe je deze communicatiestijl kunt integreren in je dagelijks leven, zowel persoonlijk als professioneel. Door deze principes toe te passen, kunnen we niet alleen onze relaties verbeteren, maar ook bijdragen aan een harmonieuzere en meer begripvolle wereld.

De historische achtergrond

Geweldloze communicatie (GC) is een communicatiestrategie gericht op empathie, mededogen en een wederzijds begrip. Het ontstond in de jaren '60 als reactie op het toenemende conflict en geweld in de samenleving en de behoefte aan een effectievere manier van communiceren. Marshall Rosenberg, een Amerikaanse psycholoog, observeerde hoe traditionele communicatiepatronen vaak leiden tot onbegrip en agressie. Hij ontwikkelde daarom een model dat zich concentreert op het uiten en herkennen van gevoelens en behoeften zonder beschuldiging of kritiek. Dit model lichten we later in het artikel verder toe.

De benadering van Rosenberg heeft sindsdien wereldwijd erkenning gekregen, vooral in gebieden waar conflictoplossing en mediation essentieel zijn. Geweldloze communicatie wordt nu toegepast in diverse sectoren zoals onderwijs, gezondheidszorg, internationale diplomatie en het bedrijfsleven, als een middel om dialoog, begrip en vreedzame oplossingen te bevorderen.

Kernprincipes van geweldloze communicatie

De vier sleutelcomponenten en kernprincipes van geweldloze communicatie zijn gebaseerd op het creëren van empathie en verbinding tussen mensen. Deze elementen helpen ons om constructief en zonder agressie te communiceren. Onze samenvatting van het model van Rosenberg staan hier netjes op een rij:

Waarnemingen: het onderscheiden van feitelijke waarnemingen van interpretaties of oordelen. Dit houdt in dat je objectief beschrijft wat je ziet of hoort, zonder er een interpretatie of oordeel aan te verbinden.
Gevoelens: het herkennen en uitdrukken van eigen gevoelens. Dit principe gaat over het bewust zijn van en benoemen wat je voelt, zonder de ander daarvoor verantwoordelijk te maken.

Behoeften: het identificeren en uitdrukken van behoeften, verlangens en waarden. Geweldloze communicatie benadrukt het belang van het erkennen van je eigen behoeften en die van anderen, als basis voor empathie en begrip.
Verzoeken: het doen van duidelijke en concrete verzoeken gericht op het vervullen van behoeften. Deze verzoeken zijn geen eisen, maar open uitnodigingen tot actie die de ander kan accepteren of weigeren.

Het doel van GC is het creëren van een dialoog waarbij beide partijen zich gehoord en begrepen voelen, waardoor samenwerking en harmonieuze relaties worden bevorderd. Het is een krachtig middel voor conflictresolutie en het verbeteren van persoonlijke en professionele relaties.

Geweldloze communicatie in de praktijk

In de praktijk is geweldloze communicatie een krachtig instrument om empathie en wederzijds begrip in allerlei situaties te bevorderen, van persoonlijke relaties tot professionele omgevingen. In persoonlijke relaties helpt het bijvoorbeeld bij het oplossen van conflicten door een open en respectvolle dialoog te stimuleren. Hierbij kunnen beide partijen hun gevoelens en behoeften uitdrukken zonder elkaar te beschuldigen of te bekritiseren.

In meer uitdagende contexten, zoals bij mediation of in vredesonderhandelingen, biedt GC effectieve strategieën om bruggen te bouwen en tot gemeenschappelijke oplossingen te komen. De praktijk van GC draait dus om het opbouwen van empathie, het helder communiceren van behoeften en het gezamenlijk zoeken naar oplossingen die voor alle betrokkenen aanvaardbaar zijn.

Geweldloze communicatie in professionele omgevingen

In de zakelijke wereld, waar communicatie vaak snel en onder druk plaatsvindt, bevordert het toepassen van GC een omgeving waarin medewerkers zich gewaardeerd en begrepen voelen. Dit leidt tot een hogere werktevredenheid en een grotere betrokkenheid. Voor leiders en managers bieden GC-tools een manier aan om empathisch te communiceren, wat essentieel is voor effectief leiderschap en teambeheer. Het stelt hen in staat om beter te luisteren naar hun teamleden en constructieve feedback te geven die motiveert in plaats van demotiveert.

GC binnen klantrelaties
Bovendien is GC nuttig in onderhandelingssituaties, klantenrelaties en teamvergaderingen, waar het zorgt voor duidelijkheid en begrip. Een heel simpel voorbeeld hiervan is de combinatie van GC met het gebruik van telematica binnen de wereld van logistiek. Het biedt duidelijke informatie over waar de chauffeurs zijn, zodat het bedrijf de klant accuraat op de hoogte kan houden. Door GC te integreren in de professionele omgeving, kunnen organisaties een sterke basis leggen voor succesvolle samenwerking en positieve werkrelaties.

Persoonlijke ontwikkeling door geweldloze communicatie

Door GC te integreren in onze dagelijkse interacties, ontwikkelen we een dieper zelfbewustzijn en een groter vermogen tot empathie. Dit proces begint met het herkennen en begrijpen van de eigen gevoelens en behoeften, wat essentieel is voor zelfkennis en emotionele intelligentie. Bovendien helpt GC bij het ontwikkelen van effectieve luistervaardigheden, waardoor we beter in staat zijn om de perspectieven van anderen te begrijpen en waarderen. Deze vaardigheden zijn cruciaal voor het opbouwen van sterke en gezonde relaties, en worden erg gewaardeerd binnen het sollicitatieproces.

Authentieke en open communicatie
GC moedigt ook aan tot authentieke en open communicatie. Hierbij leren we om duidelijk en respectvol onze standpunten en behoeften te uiten, zonder anderen te kwetsen of te domineren. Dit draagt bij aan een groter zelfvertrouwen en assertiviteit. Door regelmatig GC-principes te oefenen, ontwikkelt men ook een grotere veerkracht in het omgaan met conflicten en uitdagingen, wat een goede skill is om te hebben op de werkvloer.

Communicatie zonder oordeel

Om empathisch en respectvol te communiceren, moeten we met een luisterend oor, zonder oordelen het gesprek ingaan. Communicatie zonder oordeel betekent spreken en luisteren zonder vooroordelen of vooropgezette meningen, waardoor een open en respectvolle dialoog mogelijk wordt. Deze benadering vereist een bewuste inspanning om onze eigen interne oordelen en reacties te herkennen en opzij te zetten, zodat we ons volledig kunnen concentreren op wat de ander zegt.

Het scheiden van de feiten en meningen
Door af te zien van oordelen, creëren we ruimte voor een dieper begrip van de perspectieven, gevoelens en behoeften van anderen. Dit houdt in dat we communiceren op een manier dat feiten van meningen scheidt. Dit helpt om defensiviteit te verminderen en samenwerking te bevorderen. Vandaar dat deze stijl van communicatie veel word gebruikt binnen meetings, samenwerkingen en feedback gesprekken op de werkvloer.

Communicatie met oordeel

Toch kan het tegenovergestelde ook effectief zijn. Reviews en vergelijkingssites zoals incompario.com laten hun eigen oordelen zo bijvoorbeeld het voortouw nemen in de communicatie met andere lezers en het beoordeelde bedrijf zelf. Zolang dit op een kalme en niet agressieve manier wordt overgebracht, kan het bedrijf eventueel leren van hun fouten en groeien op de wensen die de mensen opbrengen in de reviews.  

Digitale communicatie en sociale media

Geweldloze communicatie is dus ook bijzonder relevant in de context van digitale communicatie en sociale media. Hier komen namelijk vaker / sneller misverstanden en conflicten voor, door het gebrek aan non-verbale signalen en impulsieve reacties. Het is hier extra belangrijk om woorden zorgvuldig te kiezen om misinterpretatie te voorkomen en het actief uit te drukken van gevoelens en behoeften. Het stellen van open vragen om het perspectief van anderen beter te begrijpen is online een must.

Verder is het belangrijk om te onthouden dat digitale communicatie vaak een breder en meer divers publiek bereikt, waardoor het essentieel is om een inclusieve en respectvolle toon te hanteren. Of je nu dus in je vrije tijd een post maakt op het sociale media, of een professionele mail moet versturen naar een collega of baas. Let goed op je woordkeuze en de eventuele samenhangende non-verbale signalen!

Een geweldig boek over geweldloze communicatie

"Geweldloze Communicatie" is een geweldig boek voor iedereen die moeite heeft met het beheersen van gevoelens zoals boosheid, verdriet of frustratie in interacties met anderen. Ook voor diegenen die hun eigen behoeften opzij zetten omdat ze niet weten hoe ze deze moeten uiten is dit boek van grote waarde. Marshall Rosenberg biedt praktische methoden om het onderscheid te maken tussen de inhoud van een boodschap en de manier waarop deze wordt overgebracht.

Vervolgens leert hij hoe je jouw boodschap op een manier kunt overbrengen die noch jezelf noch de ander kwetst. Een echte must-read voor iedereen die moeite heeft met communiceren, of erg geïnteresseerd is in communicatie!

Uitdagingen en veelvoorkomende misvattingen

Een van de grootste uitdagingen bij het toepassen van geweldloze communicatie is de neiging om terug te vallen in traditionele communicatiepatronen. Denk hieraan oordelen, beschuldigingen en defensiviteit. Het vereist een bewuste inspanning en oefening om de principes van GC consistent toe te passen.

Conflicten vermijden en veel moeite doen
Een veelvoorkomende misvatting over GC is dat het uitsluitend gaat over aardig zijn of conflicten vermijden. In werkelijkheid gaat het om authentieke uitdrukking van eigen gevoelens en behoeften, terwijl men tegelijkertijd respectvol en empathisch blijft naar anderen. Mensen denken soms ook dat GC tijd- en moeite-intensief is, wat in sommige situaties afschrikwekkend kan werken. Echter, hoewel het initieel meer inspanning kan vereisen, leidt het op de lange termijn juist tot effectievere communicatie en duurzamere relaties (op de werkvloer).

Het vraagt om een diep niveau van empathie en actief luisteren om echt te begrijpen wat de ander probeert te communiceren. Ondanks deze uitdagingen biedt het ook heel veel kansen zoals je hebt kunnen lezen. GC is een krachtig kader voor het opbouwen van constructieve en harmonieuze relaties, zowel persoonlijk als professioneel.

Meer willen weten over het concept werkgeluk? In onderstaande Youtube video vertellen Rachelle en Loek alles over de 3 misconcepties over geluk op het werk: