Wat is kurkuma? Een top specerij voor jouw gezondheid!

Kurkuma, ook wel bekend als geelwortel, is een krachtige specerij met een rijke geschiedenis en diverse gezondheidsvoordelen. Al eeuwenlang wordt het gebruikt in de traditionele geneeskunde en keuken, en recentelijk heeft het ook de aandacht getrokken van moderne wetenschappers. In dit blogartikel duiken we dieper in de wereld van kurkuma, en ontdekken we waar het vandaan komt, hoe het werkt, welke positieve effecten het heeft op onze gezondheid, hoe je het in je dagelijks leven kunt toepassen, en we delen zelfs een smakelijk recept met kurkuma.

Wat is kurkuma?

Kurkuma is een specerij die afkomstig is van de Curcuma longa-plant, die voornamelijk groeit in Zuidoost-Azië, met name in India. Het wordt gewonnen uit de wortelstok van de plant en heeft een intense gele kleur. Kurkuma wordt al duizenden jaren gebruikt in de Ayurvedische geneeskunde vanwege zijn geneeskrachtige eigenschappen. Hier verderop meer over.

Het woord "kurkuma" is afgeleid van het Arabische woord "kurkum" en het Latijnse woord "curcuma". In het Nederlands wordt het soms ook wel geelwortel genoemd, vanwege de intense gele kleur van de specerij. De betekenis van kurkuma verwijst dus naar zowel de specerij zelf als de plant waaruit het wordt gewonnen. Kurkuma heeft een rijke geschiedenis en wordt al duizenden jaren gebruikt in de Ayurvedische geneeskunde en keukens over de hele wereld. Het staat bekend om zijn kenmerkende smaak, kleur en diverse gezondheidsvoordelen.

De werking van kurkuma

Het actieve bestanddeel in kurkuma is curcumine, een bioactieve stof met krachtige ontstekingsremmende en antioxidante eigenschappen. Curcumine heeft het vermogen om de activiteit van ontstekingsenzymen te remmen en vrije radicalen te neutraliseren, waardoor het een waardevolle bijdrage levert aan onze gezondheid.

Curcumine is verantwoordelijk voor de heldere gele kleur van de specerij en heeft ook krachtige gezondheidseffecten. Curcumine behoort tot de klasse van polyfenolen, die bekend staan om hun antioxidante en ontstekingsremmende eigenschappen.

Kurkuma heeft diverse effecten op ons lichaam. Het kan helpen bij het verminderen van ontstekingen, het ondersteunen van een gezonde spijsvertering en gewichtsbeheersing, het verbeteren van de hersenfunctie en het bevorderen van een gezond immuunsysteem. Daarnaast kan het ook bijdragen aan het behoud van gezonde gewrichten en het verminderen van oxidatieve stress. Lees hieronder de positieve gezondheidseffecten van kurkuma.

De positieve gezondheidseffecten van kurkuma

Ontstekingsremmend

Kurkuma kan ontstekingen in het lichaam verminderen, waardoor het nuttig kan zijn bij aandoeningen zoals artritis. Kurkuma bevat curcumine, een stof die bekend staat om zijn ontstekingsremmende eigenschappen. Het kan helpen bij het verminderen van ontstekingen in het lichaam, wat gunstig kan zijn bij aandoeningen zoals artritis, inflammatoire darmziekten en andere ontsteking gerelateerde aandoeningen.

Antioxidant

De antioxidante eigenschappen van kurkuma kunnen helpen bij het bestrijden van vrije radicalen en het vertragen van het verouderingsproces. Curcumine in kurkuma heeft sterke antioxidante eigenschappen, waardoor het vrije radicalen kan neutraliseren en oxidatieve stress kan verminderen. Dit helpt bij het beschermen van cellen en weefsels tegen schade, en kan mogelijk bijdragen aan het vertragen van het verouderingsproces.

Ondersteuning van de spijsvertering

Kurkuma kan de spijsvertering bevorderen en symptomen zoals een opgeblazen gevoel, winderigheid en indigestie verminderen. Het stimuleert de galproductie, wat kan helpen bij de vertering van vetten, en het heeft ook een kalmerend effect op de darmen.

Verbetering van de hersenfunctie

Curcumine kan de hersengezondheid ondersteunen. Het kan de cognitieve functie verbeteren, geheugen en concentratie bevorderen en mogelijk bescherming bieden tegen neurodegeneratieve aandoeningen zoals Alzheimer en Parkinson. Curcumine heeft ook de potentie om de vorming van plaques in de hersenen te verminderen, die geassocieerd worden met Alzheimer. Niet alleen kurkuma heeft een positief effect op de hersenfuncties, zo zijn er ook nog andere voedingssupplementen die jouw hersenfunctie verbeteren, lees ze hier!

Versterking van het immuunsysteem

Kurkuma heeft immuunmodulerende eigenschappen, wat betekent dat het kan helpen bij het versterken van het immuunsysteem. Het kan de productie van immuuncellen stimuleren en de werking van het immuunsysteem verbeteren, waardoor je lichaam beter bestand is tegen ziekten en infecties.

Bescherming van het hart

Studies hebben aangetoond dat kurkuma kan bijdragen aan het behoud van een gezond hart. Het kan helpen bij het verlagen van cholesterol, het reguleren van de bloeddruk en het verminderen van ontstekingen in de bloedvaten. Deze effecten kunnen het risico op hartaandoeningen verminderen.

Ondersteuning van gewrichtsgezondheid

Kurkuma heeft ontstekingsremmende eigenschappen die gunstig kunnen zijn bij gewrichtsaandoeningen zoals artritis. Het kan pijn en stijfheid verminderen en de mobiliteit verbeteren. Bovendien kan het ook helpen bij het remmen van de afbraak van kraakbeen in de gewrichten.

Ondersteuning van de leverfunctie

Kurkuma heeft een beschermend effect op de lever. Het kan helpen bij het ontgiften van de lever en het bevorderen van de productie van gal, wat belangrijk is voor de verwerking van vetten en de uitscheiding van afvalstoffen.

Verbeterde huidgezondheid

De ontstekingsremmende en antioxidante eigenschappen van kurkuma kunnen bijdragen aan een gezonde huid. Het kan helpen bij het verminderen van huidontstekingen, acne en eczeem, en het bevorderen van een stralende teint. Kurkuma wordt ook vaak gebruikt in natuurlijke huidverzorgingsproducten vanwege zijn voordelen voor de huid. Lees in een andere blog welke andere voedingsmiddelen een positief effect hebben op jouw huiduitstraling!

Mogelijk anti-kanker effect

Hoewel verder onderzoek nodig is, tonen sommige studies aan dat curcumine in kurkuma mogelijk antikanker-eigenschappen heeft. Het kan helpen bij het remmen van de groei en verspreiding van kankercellen, het induceren van apoptose (geprogrammeerde celdood) en het verminderen van angiogenese (vorming van nieuwe bloedvaten die tumoren voeden).

Geen vervanging voor medische behandeling!

Het is belangrijk op te merken dat hoewel kurkuma veelbelovende gezondheidsvoordelen heeft, het geen vervanging is voor medische behandeling. Raadpleeg altijd een zorgverlener voordat je grote veranderingen aanbrengt in je dieet of supplementen toevoegt aan je gezondheidsroutine.

Kurkuma als specerij

Kurkuma wordt veel gebruikt in de keukens van Zuidoost-Azië en India, waar het een essentieel onderdeel is van curry's en andere kruidige gerechten. Het geeft niet alleen kleur aan gerechten, maar voegt ook een unieke smaak toe. Daarnaast wordt kurkuma ook gebruikt als kleurstof in voedingsmiddelen en cosmetica.

Je kunt op een eenvoudige manier kurkuma toevoegen aan je dagelijkse voeding, enkele ideeën zijn:

• Voeg een snufje kurkuma toe aan soepen, stoofschotels en sauzen.
• Meng kurkuma met zwarte peper en voeg het toe aan roerbakgerechten en groenteschotels.
• Maak een verfrissende kurkuma-thee door kurkuma en gember aan heet water toe te voegen.
• Strooi kurkuma over gebakken groenten voor een smaakvolle twist.
• Voeg kurkuma toe aan smoothies of gouden melk (kurkuma-latte) voor een gezondheidsboost.

Recept met kurkuma

Gouden Kurkuma-Latte (Gouden Melk)

Ingrediënten

• 1 kopje melk (plantaardige melk zoals amandelmelk, kokosmelk of havermelk kan ook gebruikt worden)
• 1 theelepel kurkuma
• 1/2 theelepel gemalen kaneel
• 1/2 theelepel gemberpoeder (of verse geraspte gember)
• Een snufje zwarte peper
• Een snufje kardemom (optioneel)
• Honing of ahornsiroop naar smaak

Bereiding

1. Verwarm de melk in een kleine pan op laag vuur.
2. Voeg kurkuma, kaneel, gemberpoeder, zwarte peper en kardemom toe aan de melk.
3. Roer goed totdat alle ingrediënten goed gemengd zijn.
4. Verwarm het mengsel gedurende 5-10 minuten op laag vuur, zorg ervoor dat het niet kookt.
5. Haal de pan van het vuur en giet de kurkuma-latte in een kopje.
6. Voeg honing of ahornsiroop toe naar smaak en roer opnieuw.
7. Geniet van je warme en heerlijk geurende gouden kurkuma-latte!

Je kunt ook experimenteren met andere toevoegingen, zoals een snufje kardemom, vanille-extract of een beetje kokosolie. Deze gouden melk is een rustgevende en gezonde drank die perfect is om te ontspannen en te genieten van de vele gezondheidsvoordelen van kurkuma.

Kurkuma als voedingssupplement

Kurkuma is niet alleen beschikbaar als specerij, maar ook als voedingssupplement. Kurkumasupplementen bevatten vaak geconcentreerde hoeveelheden curcumine, het actieve bestanddeel in kurkuma. Deze supplementen kunnen handig zijn voor mensen die de voordelen van kurkuma willen ervaren, maar niet altijd voldoende kurkuma aan hun dieet kunnen toevoegen.

Het nemen van kurkumasupplementen kan enkele voordelen bieden. De geconcentreerde curcumine in de supplementen kan helpen bij het verminderen van ontstekingen, het ondersteunen van de spijsvertering, het bevorderen van een gezonde huid, het versterken van het immuunsysteem en het ondersteunen van de algemene gezondheid.

Bij het kiezen van een kurkumasupplement is het belangrijk om op de kwaliteit en samenstelling te letten. Kies voor een supplement dat gestandaardiseerd is op een hoog gehalte aan curcumine en dat gemaakt is van hoogwaardige ingrediënten. Het toevoegen van zwarte peper of piperine aan het supplement kan de opname en effectiviteit van curcumine verbeteren, omdat deze stoffen de biologische beschikbaarheid ervan verhogen.

Er zijn verschillende opties beschikbaar als het gaat om kurkumasupplementen. Hier zijn enkele veelvoorkomende opties:

Hoewel kurkumasupplementen nuttig kunnen zijn, is het belangrijk om te onthouden dat voedingssupplementen geen vervanging zijn voor een gezond en uitgebalanceerd dieet. Het is altijd het beste om voedingsstoffen uit hele voedingsmiddelen te halen en kurkuma als specerij in je gerechten op te nemen, naast het gebruik van supplementen indien nodig.

1. Kurkuma-extract: Dit supplement bevat een geconcentreerde vorm van curcumine, het actieve bestanddeel in kurkuma. Het kan gestandaardiseerd zijn op een bepaald percentage curcumine om de potentie te garanderen.
2. Curcumine-capsules: Deze supplementen bevatten geïsoleerde curcumine in capsulevorm. Ze kunnen hogere concentraties curcumine bevatten dan kurkuma-extract, wat kan resulteren in een krachtigere werking.
3. Kurkuma met zwarte peper: Omdat de biologische beschikbaarheid van curcumine beperkt is, kan het toevoegen van zwarte peper of piperine helpen om de opname te verbeteren. Supplementen die kurkuma combineren met zwarte peper of piperine zijn verkrijgbaar om de effectiviteit van curcumine te verhogen.
4. Liposomaal kurkuma: Liposomale formuleringen van kurkuma maken gebruik van nanodeeltjes (liposomen) om de opname en beschikbaarheid van curcumine te vergroten. Dit kan resulteren in een betere biologische beschikbaarheid en een verhoogde effectiviteit van het supplement.

Verschillende soorten supplementen merken

Er zijn verschillende merken beschikbaar die kurkumasupplementen aanbieden. Hier zijn enkele populaire merken voor kurkumasupplementen:

Vital Nutrition: Vital Nutrition stelt al hun supplementen samen op een wetenschappelijke basis, maar zijn niet bezig met synthetische ingrediënten. Ze gebruiken namelijk uitsluitend natuurlijke en biologische ingrediënten, die goedgekeurd zijn door de NVWA. Hun producten worden in Nederland geproduceerd én zijn laboratorisch getest! de Kurkuma C3 & Fenegriek zorgt voor een goede opname met C3-complex en is tot wel 276x effectiever dan Kurkama wat onbewerkt is. Ook zit hiet Bioperine en Fenufibers in, wat het een unieke formule maakt. Volgens NutraCos is deze als beste getest, dus komt deze bovenaan deze lijst!

Vitakruid: een voedingssupplement dat hoogwaardige extracten van curcuma longa wortel en zwarte peper bevat. Naast dat curcumapoeder in de dagelijkse keuken wordt gebruikt, wordt het ook toegepast voor therapeutische doeleinden. Hierbij is het belangrijk om een supplement te nemen met meerdere actieve stoffen die beter door het lichaam worden opgenomen. Dit supplement bevat het Curcuma C3-complex™, een curcuma-extract met maar liefst 95% curcuminoïden. Het is gestandaardiseerd op de belangrijkste curcuminoïden zoals curcumine, bisdemethoxy curcumine en demethoxy curxumine. 

AOV: AOV biedt een specifiek kurkumasupplement aan genaamd "Curcuma Longa en Zwarte Peper". Dit supplement combineert kurkuma-extract met zwarte peper om de opname en effectiviteit van curcumine te verbeteren.

Curcuma Longa en Zwarte Peper van AOV bevat een gestandaardiseerd kurkuma-extract met een hoog gehalte aan curcuminoïden, waaronder curcumine. Deze curcuminoïden hebben ontstekingsremmende en antioxidante eigenschappen die gunstig kunnen zijn voor de gezondheid.

De toevoeging van zwarte peper in dit supplement is belangrijk omdat het piperine bevat. Piperine kan de biologische beschikbaarheid van curcumine verhogen, waardoor het lichaam het beter kan opnemen. Hierdoor kan de effectiviteit van de curcumine in het supplement toenemen.

VitOrtho: VitOrtho is een Nederlands merk dat hoogwaardige voedingssupplementen produceert. Ze bieden kurkumaproducten aan, waaronder kurkuma-extract en curcumine-capsules.

Vitals: Vitals is een merk dat gespecialiseerd is in hoogwaardige supplementen met een focus op kwaliteit en wetenschappelijke onderbouwing. Ze bieden verschillende kurkumaproducten aan, waaronder kurkuma-extract en curcumine-capsules.

Orthica: Orthica biedt een kurkumasupplement genaamd "Orthica Curcuma". Dit supplement bevat een gestandaardiseerd kurkuma-extract dat rijk is aan curcuminoïden, waaronder curcumine. Dit supplement bevat geen zwarte peper of piperine, wat normaal gesproken wordt toegevoegd om de opname van curcumine te verbeteren. Het kan daarom nodig zijn om Orthica Curcuma te combineren met een bron van zwarte peper of piperine om de effectiviteit van curcumine te vergroten.

Conclusie

Kurkuma, ook wel bekend als geelwortel, is een krachtige specerij met een rijke geschiedenis en diverse gezondheidsvoordelen. Het actieve bestanddeel in kurkuma, curcumine, heeft ontstekingsremmende en antioxidante eigenschappen die gunstig kunnen zijn voor de gezondheid. Kurkuma kan helpen bij het verminderen van ontstekingen, ondersteuning bieden aan de spijsvertering, de hersenfunctie verbeteren, het immuunsysteem versterken, het hart beschermen, gewrichtsgezondheid ondersteunen, de leverfunctie verbeteren, de huidgezondheid bevorderen en mogelijk een antikanker-effect hebben.

Kurkuma kan op verschillende manieren in de voeding worden opgenomen, zoals het toevoegen van kurkuma aan gerechten, het maken van kurkuma-thee of het bereiden van een gouden kurkuma-latte. Daarnaast zijn er ook kurkumasupplementen beschikbaar, die geconcentreerde hoeveelheden curcumine bevatten. Het is belangrijk om te kiezen voor supplementen van hoge kwaliteit en om advies in te winnen bij een zorgverlener voordat je grote veranderingen aanbrengt in je dieet of supplementen toevoegt aan je gezondheidsroutine.

Kurkuma heeft veelbelovende gezondheidsvoordelen, maar het is geen vervanging voor medische behandeling. Het is altijd verstandig om een zorgverlener te raadplegen voor persoonlijk advies.

Kurkuma is een veelzijdige specerij die niet alleen smaak en kleur aan gerechten toevoegt, maar ook een scala aan gezondheidsvoordelen biedt. Door kurkuma op verschillende manieren in je dagelijkse routine op te nemen, kun je genieten van zowel de culinaire als de gezondheidsvoordelen die deze specerij te bieden heeft.