Wat is Stoïcisme?

Er zijn ontzettend veel filosofieën en overtuigingen. Eén daarvan is het stoïcisme. Over deze filosofie is veel informatie te vinden, maar wat houdt dit nu precies in? En hoe kun je deze filosofie toepassen in het dagelijks leven? Hier lees je er van alles over zodat je deze filosofie nog beter kunt begrijpen.

Wat is het stoïcisme?

Het stoïcisme is net iets anders dan andere filosofieën. Veel filosofieën zijn namelijk erg theoretisch en zijn moeilijker toe te passen in de praktijk. Deze filosofie is echter veel meer praktijkgericht. Dit betekent dat deze filosofie zich richt op praktische problemen en oplossingen in ons dagelijks leven. Daarom kunnen veel mensen deze filosofie toepassen bij dagelijkse dilemma’s en de manier waarop ze hun leven willen inrichten.

Maar waar staat het stoïcisme nu precies voor? Deze filosofie focust zich vooral op het vinden van geluk door middel van interne factoren. Volgens deze filosofie focussen veel mensen zich namelijk te veel op externe factoren. Op deze factoren hebben we vaak geen invloed of controle. Dit kan ervoor zorgen dat er veel ongelukkigheid ontstaat. Daarom is het volgens deze filosofie juist zo belangrijk om de focus te leggen op jezelf, daar heb je immers wel veel invloed op.

Je kunt namelijk leren hoe je jouw karakter, emoties en waarden kunt aanpassen. Hierdoor leer je ook hoe je jezelf in een moeilijke situatie het beste kunt gedragen. Volgens het stoïcisme wil je dit niet laten afhangen van externe factoren, maar wil je hier door interne factoren controle over krijgen.

Ondanks dat het woord stoïcijns terugkomt in de stoïcijnse filosofie, zijn deze twee begrippen niet hetzelfde. Bij het stoïcisme is het namelijk niet de bedoeling om alle emoties te onderdrukken. Het is juist de bedoeling om emoties te herkennen en hier mee om te leren gaan. Je wilt jezelf beter leren kennen door onder andere je emoties te beheersen. 

Wie waren de stoïcijnen?

De stoïcijnse filosofie is opgericht door Zeno, die les gaf bij de Griekse zuilengang in Athene. Dit is ook waar de stoïcijnse betekenis vandaan komt. De stoa wordt namelijk vertaald naar ‘de zuilengang’. De stoa filosofie heeft zich vanaf Zeno over de hele wereld verspreid en werd door veel verschillende mensen gevolgd. Deze periode van het stoïcisme wordt ook wel de oude stoa genoemd. In deze tijd was de filosofie nog nieuw en ook nog wat theoretischer.

De jonge stoa is de tweede stroming in deze filosofie. In deze stroming zijn vooral de stoïcijnen Seneca, Marcus Aurelius en Epictetus belangrijk. Deze filosofen zijn allemaal erg anders en dat is ook erg belangrijk binnen deze stroming. Het laat namelijk zien dat iedereen zich kan aansluiten bij het stoïcisme en dat iedereen er baat bij kan hebben.

Seneca was bijvoorbeeld een rijk en machtig man in zijn tijd. Ondanks zijn succes liet hij toch zien dat hij bezig was met zichzelf en de wereld om hem heen. Marcus Aurelius was een Romeinse keizer die de stoïcijnse filosofie toepaste bij zijn leidinggeven en hierdoor probeerde een beter persoon te zijn. Epictetus was een totaal ander persoon dan de andere filosofen. Hij was namelijk geboren als een slaaf en probeerde een zo goed mogelijk leven te leiden. Toen hij vrij was, richtte hij zijn eigen school op waarbij hij deze denkwijze aan anderen leerde.

Het stoïcisme is dus beoefend door allerlei mensen en is voor veel mensen nog steeds een belangrijk onderdeel van het leven. Tegenwoordig wordt het nog steeds door veel mensen beoefend omdat het een praktische filosofie is die veel handvaten geeft voor het dagelijks leven.

De stoïcijnse filosofie

In de stoïcijnse filosofie zijn er een paar belangrijke punten die als de basis gezien kunnen worden. Eén daarvan is dat er geen objectief goed of slecht bestaat. Dit heeft ermee te maken dat ieder persoon een individu is en ieders waarneming van een situatie dus ook anders is. Dit betekent dat jij een bepaalde situatie op een andere manier ziet dan iemand anders en hier dus ook andere conclusies over trekt. Dit betekent dat een bepaalde waarneming, gebeurtenis of situatie dus niet per se goed of slecht is, maar dat dit afhangt van jouw perceptie ervan. Dit betekent ook dat je jezelf kunt leren om een bepaalde situatie op een andere manier te zien.

Binnen het stoïcisme is het dan ook belangrijk om het positieve in iedere situatie te zien en te zoeken naar kansen. In deze filosofie is het ook erg belangrijk om je geen zorgen te maken over factoren waar je totaal geen invloed op hebt. Je verspilt hier eigenlijk veel energie en tijd mee. Deze energie en tijd kun je veel beter stoppen in jezelf, je houding en de manier waarop je ergens op reageert. Je kunt wat er om je heen gebeurt namelijk niet veranderen, maar wel hoe je hierop reageert. Focus je dus vooral op jezelf en zaken waar je invloed op hebt en negeer de zaken waar je toch niks aan kunt veranderen.

Volgens de stoa filosofie is het vooral belangrijk om een goed persoon te zijn en op een goede manier te handelen. Het leven is namelijk kort en iedere dag kan de laatste zijn. Het is dus belangrijk om de focus te leggen op goede dingen die jezelf en de wereld om je heen beter maken. Het zijn van een goed persoon kan voor verschillende mensen er anders uitzien. Er is namelijk niet één definitie van een ‘goed persoon’. Wil je ook leren en lezen over andere filosofieën? Hier hebben we meer filosofieboeken voor je bij elkaar gezet.

De belangrijkste levenslessen uit het stoïcisme

Er zijn ontelbare levenslessen om te halen uit de stoïcijnse filosofie. In stoïcisme is het altijd belangrijk om naar de kansen in het leven te blijven kijken, 7 van deze kansen of levenslessen bespreek ik hieronder. Haal er ook jouw les uit!

De invloed van het stoïcisme op je mindset

Het stoïcisme is een praktische filosofie die je kunt toepassen in veel aspecten van je leven. Het begint echter allemaal bij je mindset; de manier waarop je over dingen nadenkt. Bij een stoïcijnse mindset horen natuurlijk de belangrijkste filosofische lessen. Het is dus belangrijk om iedere gebeurtenis als een kans te zien, je emoties te controleren en je alleen te focussen op dingen waar je wel invloed op hebt. Daarnaast ben je je ervan bewust dat het leven niet eindeloos is en dat het zijn van een goed persoon dus iets is dat iedere dag belangrijk is.

Door hier iedere dag mee bezig te zijn veranderd jouw mindset vanzelf. Je zult merken dat je op een andere manier met problemen omgaat. Kun je hier niks aan veranderen? Dan laat je het gewoon gaan. Heeft het direct invloed op jou? Probeer er dan een kans in te zien. Zo kun je het stoïcisme gebruiken in het dagelijks leven. Als stoïcijn gebruik je je mindset om dagelijkse dillema's aan te pakken, maar het kan je ook helpen in moeilijke tijden in het leven.

Boeken over stoïcisme

Wil jij deze interessante filosofie ook toepassen aan jouw leven of wil je er meer van leren? Dan zijn hier 2 van onze favoriete boeken over stoïcisme om te lezen!

1. Hoe word je stoïcijn?
'Hoe word je stoïcijn?' van Massimo Pigliucci is een interessante kijk op de oude filosofie in het huidige moderne leven. Voor iedereen die op zoek is naar een paar duidelijke en realistische stoïcijnse richtlijnen om naar te leven, dit is het boek voor jou!

2. De Lengte van het Leven
In leuke verhalen over zowel bekende als minder bekende Romeinen, wordt in het boek De Lengte van het Leven van Seneca gesproken over grote dromen en alleen maar willen verdienen, over domme dingen doen en je vervelen. Gebruik je tijd slim, blijf zelf de baas over wat je doet, en kies bewust voor het nu. Als je het boek 'De lengte van het leven' leest, hoef je geen speciale cursus te volgen om je tijd goed te beheren. Een echte aanrader!

Lees hier onze blog over onze persoonlijke top 8 boeken over stoïcisme in 2023!