Wat is gamification en hoe helpt dit motivatie te verhogen?

In een wereld waarin we continu worden blootgesteld aan prikkels, is het een uitdaging om mensen betrokken en gemotiveerd te houden. Gamification biedt hierin een innovatieve oplossing. Door spelelementen toe te voegen aan dagelijkse taken, trainingen, marketingcampagnes en zelfs werkprocessen, kunnen organisaties op een speelse manier de motivatie en betrokkenheid verhogen. Maar wat is gamification precies, en hoe werkt het? Laten we dit eens gaan onderzoeken!

Betekenis gamification?

Gamification is het toepassen van spelelementen in een niet-spelcontext om de ervaring aantrekkelijker en interactiever te maken. Denk aan het verdienen van punten, badges, het behalen van levels of het aangaan van uitdagingen. Deze elementen, die je normaal gesproken in een game zou tegenkomen, worden gebruikt om mensen te motiveren in andere omgevingen zoals werk, onderwijs, fitness, en zelfs op het gebied van marketing.

In gamification draait het om het activeren van de natuurlijke motivatie van mensen om te spelen en uitdagingen aan te gaan. Een succesvol gamification ontwerp zet mensen aan om mee te doen, doelen/smart-doelen te behalen en uiteindelijk door te gaan, zelfs als de taak uitdagend is.

Gamification en toename van motivatie, hoe werkt dit?

Gamification werkt doordat het de natuurlijke drang van mensen aanspreekt om te winnen, vooruitgang te boeken en erkenning te krijgen. Deze factoren dragen allemaal bij aan een hogere motivatie. Hierbij draait het voornamelijk om het vergroten van de extrinsieke motivatie. Benieuwd naar het verschil tussen extrinsieke en intrinsieke motivatie, lees dan hier verder. Hieronder volgen enkele spelelementen die vaak worden toegepast om motivatie te verhogen:

1. Doelen en beloningen
   Door duidelijke doelen te stellen en door beloningen te koppelen aan het behalen van deze doelen, worden mensen gemotiveerd om een taak af te ronden. Denk bijvoorbeeld aan het belonen van klanten na het invullen van een vragenlijst door hen een kortingscode aan te bieden.
2. Progressiebalken en levels
   Een visuele progressiebalk laat gebruikers zien hoever ze al zijn gevorderd en hoeveel ze nog moeten doen om hun doel te bereiken. Levels werken motiverend omdat ze een gevoel van competentie en vooruitgang geven. Elk behaalde level voelt als een prestatie, wat mensen stimuleert om door te gaan.
3. Leaderboard en competitie
   Competitie kan een sterke motivator zijn. Door gebruikers te laten zien hoe ze presteren ten opzichte van anderen, bijvoorbeeld in een leaderboard, wordt hun competitieve aard aangesproken. Mensen willen vaak stijgen in de ranglijst en proberen beter te presteren dan anderen.
4. Sociale erkenning
   Het gevoel van erkenning is een krachtige motivator. Dit kan via badges, maar ook via sociale functies zoals het delen van behaalde resultaten op sociale media. Dit creëert een gevoel van trots en stimuleert anderen om ook mee te doen.
5. Uitdagingen en tijdslimieten
   Het toevoegen van uitdagingen met een bepaalde tijdslimiet kan een gevoel van urgentie creëren en deelnemers motiveren om snel actie te ondernemen. Bijvoorbeeld, door tijdelijk extra punten te geven voor specifieke acties binnen een campagne.

Voorbeelden van gamification

Educatie
In het onderwijs speelt gamification een grote rol bij het motiveren van studenten en het vereenvoudigen van complexe leerstof. Door spelelementen toe te voegen, wordt het leerproces niet alleen interactiever, maar ook toegankelijker. Door de inzet van onderstaande voorbeelden ontstaat er een dynamische leeromgeving waarin studenten actief deelnemen, wat leidt tot een verhoogde kennisopname en motivatie. Enkele voorbeelden zijn:

• Pet geven van punten en beloningen voor afgeronde taken: Studenten kunnen punten verdienen voor het voltooien van opdrachten, aanwezig zijn bij lessen, of het halen van hoge scores op toetsen. Deze punten kunnen worden ingewisseld voor beloningen, zoals extra tijd voor opdrachten of deelname aan speciale activiteiten. Dit zorgt ervoor dat studenten zich uitgedaagd voelen om hun best te doen.
• Quizzen en competitie: Digitale quiztools zoals Kahoot! voegen een spelelement toe aan toetsen, waardoor studenten sneller en met meer plezier leren. Competitie stimuleert de leerlingen om zich meer in te zetten en beter te presteren, doordat ze zich willen bewijzen tegenover hun medestudenten.
• Avatars en personalisatie: Door hun eigen avatars te maken of persoonlijke profielen te beheren, kunnen studenten zich meer verbonden voelen met het leerplatform. Dit personalisatie-aspect zorgt voor een meer betrokken leerervaring.

Marketing en loyaliteitsprogramma’s
Bedrijven zoals Starbucks en Nike gebruiken gamification om klantloyaliteit te stimuleren. Door punten of “sterren” te verdienen bij elke aankoop, krijgen klanten een beloning als ze een bepaald aantal punten hebben verzameld. Dit zorgt voor herhalingsaankopen en een sterkere merkloyaliteit.
In marketing wordt gamification niet alleen ingezet om klantenloyaliteit te bevorderen, maar ook om de merkaffiniteit te vergroten en om de koopfrequentie te verhogen. Enkele populaire methoden zijn binnen de marketing zijn:

• Puntensystemen voor herhaalde aankopen: Zoals hierboven al benoemd gebruiken merken zoals Starbucks en Nike loyaliteitsprogramma’s waarin klanten punten verdienen bij elke aankoop. Deze punten kunnen worden ingewisseld voor kortingen, gratis producten of exclusieve aanbiedingen. Door elke aankoop te belonen, moedigt dit herhaalaankopen aan en bevordert het een langdurige band met het merk. Niet alleen bij deze bekende merken, maar wellicht heb je ook wel eens een stempelkaart gekregen bij de lokale bakker bij jouw om de hoek!
• Levels en exclusieve beloningen: Sommige bedrijven hanteren levels (zoals brons, zilver en goud) binnen hun loyaliteitsprogramma. Hoe hoger het level, hoe exclusiever de beloningen. Dit motiveert klanten om het volgende niveau te bereiken, wat resulteert in verhoogde uitgaven en meer betrokkenheid.
• Uitdagingen en engagement: Merken creëren vaak uitdagingen die klanten motiveren om extra punten te verdienen door specifieke acties te voltooien, zoals het delen van producten op sociale media. Dit verhoogt de betrokkenheid en zorgt ervoor dat klanten het merk op een speelse manier blijven ontdekken. Jij hebt misschien ook wel eens meegedaan aan een winactie op Instagram door het volgen van dit account en desbetreffende bericht/post op jouw profiel te delen... We doen het allemaal!
• Bonussen: Zo zijn er beste welkomstbonus casino's die welkomstbonussen inzetten om nieuwe spelers te verwelkomen en bestaande spelers aan te moedigen om vaker te spelen. Sommige casino’s bieden dagelijkse of wekelijkse bonussen die werken als spelelementen: spelers moeten bijvoorbeeld specifieke spellen spelen om hun beloning te claimen.

Gezondheid en fitness
Gamification binnen gezondheids- en fitnessapps zoals Strava, Fitbit en MyFitnessPal maakt het gemakkelijker en leuker voor mensen om hun gezondheid en fitnessdoelen te behalen. Deze apps maken gebruik van spelelementen om gebruikers te motiveren om consequent te werken aan hun fysieke welzijn. Onderstaande technieken helpen gebruikers om consistente gewoonten op te bouwen en hun gezondheid en conditie te verbeteren op een manier die aantrekkelijk en belonend aanvoelt.

• Doelen en dagelijkse streaks: Gebruikers kunnen dagelijkse of wekelijkse doelen instellen en streaks behalen door consequent aan hun gezondheid te werken. Dit motiveert hen om hun doelen niet te doorbreken, omdat het verbreken van een streak een negatieve psychologische impact kan hebben.
• Badges en beloningen voor bereikte mijlpalen: Fitnessapps geven vaak badges of virtuele beloningen voor voltooide runs, afstandsdoelen of het behalen van nieuwe mijlpalen (zoals de eerste 5K-run). Deze visuele symbolen van prestatie creëren een gevoel van trots en stimulans om door te gaan.
• Competitieve uitdagingen en sociale interactie: Gebruikers kunnen zich aansluiten bij uitdagingen en strijden tegen vrienden of de community, wat zorgt voor gezonde competitie en motivatie. Sociale functies zoals het delen van resultaten en het ontvangen van complimenten zorgen voor een extra boost.

Werk en productiviteit
Gamification wordt ook toegepast op de werkvloer om de productiviteit en het welzijn van medewerkers te verbeteren. Dit kan de motivatie verhogen, een positieve sfeer bevorderen en de betrokkenheid versterken. Enkele effectieve technieken zijn:

• Beloningssystemen voor voltooide taken: Platforms zoals Asana en Microsoft Teams gebruiken spelelementen door gebruikers te belonen voor het voltooien van taken of het behalen van deadlines. Dit zorgt ervoor dat medewerkers zich gewaardeerd voelen en sneller geneigd zijn hun doelen te behalen.
• Leaderboard en rankings: Door scoreborden in te zetten, kunnen medewerkers zien hoe ze presteren ten opzichte van hun collega’s. Dit kan een gezonde competitie stimuleren, waardoor medewerkers beter presteren en zich meer inzetten om bovenaan de ranglijst te komen.
• Uitdagingen en teamprestaties: Door teamuitdagingen te creëren en gezamenlijke doelen te stellen, worden medewerkers aangemoedigd om samen te werken. Dit zorgt voor een gevoel van saamhorigheid en vergroot de teamspirit, wat weer een positieve invloed heeft op de werksfeer.
• Erkenning en social sharing: Platforms die successen en behaalde doelen delen, zorgen voor een gevoel van trots bij medewerkers. Door deze prestaties zichtbaar te maken voor het hele team, voelen medewerkers zich erkend en aangemoedigd om hun best te blijven doen.
  
  Gamification kan zo bijdragen aan een positieve werkcultuur, waarin productiviteit en betrokkenheid op een organische manier worden gestimuleerd.

Als ik even voor mezelf spreek, komen mij veel punten bekend voor. Zie gebruik ik ook de app MyFitnessPal en Strava die beide met beloningen, badges en nieuwe uitdagingen werken. Maar ook doordat er een gehele community aan verbonden is kan je jezelf blijven uitdagen en motiveren om tot het uiterste te gaan. Zo was in mijn geval het zien van de resultaten van anderen een een extra motivatie om er nog een schepje bovenop te doen en niet voor de 8 km run te gaan, maar juist even iets meer en dus voor de 10 km run te gaan. Na het behalen van dit doel en het delen ervan binnen het platform ontvang je ook positieve reacties en likes die mij weer opnieuw motiveerde om de volgende keer weer even een stukje verder te rennen. Op deze manier motiveren anderen mij, maar ik ook anderen!

Maar naast de hier bovengenoemde 4 gebieden zijn er zeker ook nog andere gebieden waar gamification wordt ingezet, namelijk:

• Banken en financiën: zij zetten gamification in om klanten te helpen beter met hun financiën om te gaan en hen te motiveren om spaar- en investeringsdoelen te bereiken.
  • Spaardoelen en beloningen: Gebruikers kunnen spaardoelen instellen, waarbij ze bijvoorbeeld badges verdienen voor elke mijlpaal die ze behalen. Dit helpt gebruikers om hun financiële doelen op te splitsen in kleinere, haalbare stappen. Benieuwd naar nog meer spaartips, lees ze hier!
  • Financiële Educatie: Sommige banken gebruiken quizzen en interactieve tutorials om klanten te onderwijzen over financiële onderwerpen, zoals beleggen en pensioenplanning, en belonen hen voor het behalen van kennisdoelen.
• E-commerce en Retail: Gamification helpt online retailers om klanten langer betrokken te houden en aankoopbeslissingen te beïnvloeden.
  • Dagelijkse Spin-the-Wheel en kortingsbonussen: Veel e-commerceplatforms geven klanten dagelijks de kans om kortingen te winnen door aan een digitaal rad te draaien of mee te doen aan andere spelelementen.
  • Review badges en beloningen voor actieve klanten: Klanten worden vaak beloond voor het achterlaten van reviews, het delen van producten op sociale media of het schrijven van aanbevelingen, wat ook andere klanten weer stimuleert om mee te doen.
• Human resources en recrutering: Gamification kan wervings- en onboardingprocessen interessanter maken en kandidaten beter evalueren op basis van hun capaciteiten en motivatie.
  • Gamified sollicitatieprocessen: Bedrijven zoals Google en PwC gebruiken gamification om sollicitanten uit te dagen met quizzen en simulaties die hun probleemoplossend vermogen en vaardigheden testen. Dit maakt het sollicitatieproces boeiender en geeft een beter beeld van de kandidaat.
  • Onboarding games voor nieuwe medewerkers: Bedrijven ontwikkelen gamified onboarding-trajecten, waarbij nieuwe medewerkers hun taken leren door middel van speelse opdrachten en quizzen. Dit versnelt het leerproces en helpt hen zich sneller thuis te voelen binnen de organisatie.

Gamification heeft een breed toepassingsgebied, want bij bovenstaande gebieden blijft het niet. Gamification wordt succesvol gebruikt in vele sectoren om gebruikers te motiveren en betrokkenheid te vergroten. Door spelelementen toe te voegen, wordt het mogelijk om gedrag op een natuurlijke, plezierige manier te beïnvloeden, wat het een krachtig hulpmiddel maakt voor het behalen van diverse doelen.

Benieuwd naar een diepgaandere manier van de inzet van gamification? Dan is dit boek misschien wel iets voor jou. En als je nog even door blijft lezen, kom je een video tegen waarin de schrijver dit ook nog eens kort samenvat in een TED-talk. Dus blijf vooral even doorlezen!

Actionable Gamification

€ 28.50

Actionable Gamification: Beyond Points, Badges, and Leaderboards" van Yu-kai Chou gaat over het toepassen van gamification op een diepgaande manier,...

Bekijk op Bol.com

Voordelen van gamification

Gamification biedt diverse voordelen op het gebied van motivatie, betrokkenheid en productiviteit. Door het speelse karakter voelen mensen zich minder belast door de taak en ervaren ze minder snel verveling of tegenzin. Hier zijn enkele voordelen:

• Verhoogde betrokkenheid
  Mensen voelen zich meer betrokken bij een taak of proces als deze spelelementen bevat, waardoor ze meer plezier beleven en langer actief blijven. Door het toevoegen van deze spelelementen worden activiteiten leuker en aantrekkelijker.
• Stimulering van inzet en consistentie
  Gamification moedigt gebruikers aan om door te zetten en taken consistent te voltooien. Elementen zoals beloningen, streaks en badges zorgen ervoor dat mensen gemotiveerd blijven, zelfs bij herhaalde of uitdagende taken.
• Verbeterde productiviteit
  Door het behalen van doelstellingen en het ontvangen van beloningen, zijn mensen gemotiveerder om taken efficiënt uit te voeren. Maar ook door het toepassen van gamification in bijvoorbeeld het onderwijs kunnen deelnemers op een snellere en effectievere manier leren, informatie blijft langer hangen en verhoogd hiermee op langere termijn ook de productiviteit van de student en of medewerker.
• Positieve gedragsverandering
  Gamification kan gedragsverandering bevorderen. Bijvoorbeeld, fitnessapps moedigen gezondere keuzes aan door gebruikers te belonen voor het voltooien van trainingen. Dit maakt het gemakkelijker voor mensen om positieve gewoonten te ontwikkelen en vol te houden.
• Positieve werkervaring
  Gamification zorgt voor een leuke en interactieve omgeving, wat bijdraagt aan een positieve werkervaring en een betere werksfeer.
• Meer creativiteit en innovatie
  Gamification moedigt mensen aan om creatief te denken en actief deel te nemen aan processen, wat vaak leidt tot innovatieve ideeën en oplossingen. Uitdagingen en spelelementen moedigen mensen aan om nieuwe ideeën te bedenken en problemen op een originele manier op te lossen, wat kan leiden tot waardevolle doorbraken en verbeteringen binnen een bedrijf of project.
• Meer sociale interactie
  Gamification moedigt vaak sociale interactie aan. Competitieve elementen zoals ranglijsten of teambased uitdagingen brengen mensen samen en stimuleren interactie. Dit kan een sterkere community creëren en de sociale cohesie vergroten.
• Verhoogd persoonlijk succesgevoel
  Door het behalen van badges, punten, en levels krijgen gebruikers een gevoel van voldoening en succes. Dit verhoogt hun zelfvertrouwen en motivatie om door te gaan, wat positieve effecten kan hebben op zowel hun persoonlijke als professionele leven.

Uit onderzoek blijkt dat,.....

Uit onderzoek blijkt dat gamification wel echt effectief kan zijn in het verhogen van motivatie, betrokkenheid en prestatie. Alleen wanneer gamification ook op de juiste manier wordt toegepast.

Zo blijkt uit onderzoek van Hamari et al. (2014) dat gamification in educatieve omgevingen de leerresultaten significant kan verbeteren. Studenten die leerplatforms met spelelementen gebruikten, scoorden hoger op motivatie en kennisretentie in vergelijking met traditionele methoden. Maar ook in het onderzoek van Stott en Neustaedter (2013) werd aangetoond dat gamification in het onderwijs werkt wanneer het goed is afgestemd op de leerdoelen en als het gepersonaliseerde voortgang en beloningen biedt. Echter, te veel spelelementen kunnen natuurlijk ook afleiden van de inhoud.

Research van Johnson et al. (2016) vond dat gamification-technieken, zoals badges en uitdagingen, in gezondheidszorgprogramma’s kunnen bijdragen aan duurzame gedragsveranderingen, zoals het verbeteren van fitnessniveaus en gezonde gewoonten. Gebruikers voelden zich meer gemotiveerd om hun doelen te behalen door de speelse competitie en de mogelijkheid om sociale erkenning te krijgen. Hiernaast concludeerden Fitz-Walter et al. (2017) dat gamification in gezondheidsapps (zoals Fitbit) effectief is om gebruikers aan te moedigen dagelijkse beweging te verhogen en om gezondheidsdoelen te stellen. Het behalen van badges voor dagelijkse activiteit gaf gebruikers een gevoel van voldoening en een stimulans om actief te blijven. Dus mooie resultaten die gamification al aan ons heeft laten zien!

Wanneer we kijken naar de productiviteit en de teambetrokkenheid op de werkvloer blijkt uit onderzoek dat gamification daadwerkelijk leidt tot een hogere productiviteit en teamverband. Werknemers die gamified taken kregen, voelden zich gemotiveerder en werkten beter samen aan gezamenlijke doelen, met name wanneer er team gebaseerde uitdagingen waren. Hiernaast werd ontdekt dat gamification inspeelt op de basisbehoeften van autonomie, competentie en verbondenheid. Dit draagt bij aan een positievere werkervaring en verhoogde motivatie bij medewerkers. WIN-WIN situatie!

Maar wat is gamification nu en wat heb jij eraan?

Gamification bewijst zich als een krachtige techniek om motivatie, betrokkenheid en prestaties te verhogen in een breed scala aan gebieden. Van onderwijs en werk tot gezondheid en financiën, spelelementen bieden een speelse, motiverende aanpak voor het bereiken van doelen. Uit onderzoek blijkt dat gamification goed werkt als het inspeelt op de natuurlijke motivatie van mensen en is afgestemd op specifieke doelen. Of het nu gaat om badges verdienen voor dagelijkse beweging of het stijgen in een loyaliteitsprogramma, de mogelijkheden zijn eindeloos.

In een wereld waarin technologie en interactie blijven evolueren, zal gamification alleen maar verder groeien en nieuwe manieren blijven bieden om mensen op een creatieve en zinvolle manier te betrekken. Dus, de volgende keer dat je een doel wilt bereiken of motivatie zoekt, waarom maak je er geen spel van? Want wie zegt dat werken aan je doelen niet leuk kan zijn!