Wat is duurzame inzetbaarheid en waarom is dit zo belangrijk?

In een wereld die continu verandert, zowel economisch als technologisch, is het vermogen van mensen om duurzaam inzetbaar te zijn en te blijven belangrijker dan ooit. Maar wat betekent duurzame inzetbaarheid precies, en waarom zou dit hoog op de agenda van zowel werkgevers als werknemers moeten staan? In deze blog duiken we in de betekenis van duurzame inzetbaarheid en de impact ervan op de moderne werkplek.

Wat is duurzame inzetbaarheid?

Duurzame inzetbaarheid verwijst naar het vermogen van werknemers om gezond, gemotiveerd, en productief te kunnen blijven werken gedurende hun hele carrière. Het gaat hierbij niet alleen om fysieke gezondheid, maar ook om mentale veerkracht, de bereidheid om nieuwe vaardigheden te leren, en het vermogen om flexibel om te gaan met veranderingen in de werkomgeving.

Het concept van duurzame inzetbaarheid is niet alleen relevant voor de huidige baan van een werknemer, maar ook voor hun toekomstige kansen en mogelijkheden. Belangrijk is dus dat duurzame inzetbaarheid een gedeelde verantwoordelijkheid is. Werknemers zijn verantwoordelijk voor hun eigen ontwikkeling en welzijn, terwijl werkgevers de juiste voorwaarden moeten scheppen, zoals opleidingsmogelijkheden, een gezonde werkcultuur en ondersteuning.

De drie pijlers

De essentie van duurzame inzetbaarheid ligt in drie pijlers: gezondheid, competenties en motivatie.

1. Gezondheid: Zowel fysiek als mentaal welzijn van werknemers.
2. Competenties: Het blijven ontwikkelen van vaardigheden en kennis om relevant te blijven in een snel veranderende arbeidsmarkt.
3. Motivatie: Werknemers blijven stimuleren en ondersteunen, zodat zij hun werk met plezier en betrokkenheid kunnen blijven doen.

1. Gezondheid

Gezondheid verwijst naar zowel het fysieke als mentale welzijn van werknemers. Als mensen niet gezond zijn, kunnen ze niet optimaal presteren, laat staan duurzaam inzetbaar blijven.

Wat omvat dit?

• Fysieke gezondheid: Het voorkomen van fysieke klachten, zoals RSI of rugklachten, door ergonomisch ingerichte werkplekken en het stimuleren van beweging. Het gebruik van zit-sta bureaus kan hierbij een belangrijke rol spelen, omdat deze bureaus de mogelijkheid bieden om af te wisselen tussen zitten en staan, wat de lichamelijke belasting vermindert.
• Mentale gezondheid: Het aanpakken van stress, burn-out en andere psychologische problemen door middel van mentale ondersteuning en preventieprogramma’s.

Voorbeeld: Een bedrijf dat gezondheidsprogramma’s aanbiedt, zoals sportabonnementen, workshops over stressmanagement, of fruit op kantoor, helpt werknemers fysiek en mentaal gezond te blijven.

Benieuwd naar onze top 12 boeken over gezondheid? Lees dan hier verder en laat je inspireren!

2. Competenties

Competenties hebben betrekking op de kennis, vaardigheden en kwalificaties die een werknemer nodig heeft om relevant te blijven in hun vakgebied. In een tijdperk waarin technologie en werkwijzen snel veranderen, is voortdurende ontwikkeling essentieel.

Wat omvat dit?

• Opleiding en training: Het aanbieden van cursussen en scholing, zodat werknemers nieuwe vaardigheden kunnen leren.
• Carrièreontwikkeling: Het ondersteunen van persoonlijke groei, bijvoorbeeld door coaching of mentoring.

Voorbeeld: Een werknemer kan zich omscholen naar een nieuw vakgebied als zijn huidige functie dreigt te verdwijnen door automatisering. Dit kan worden gefaciliteerd door een leertraject binnen het bedrijf.

3. Motivatie

Motivatie is het interne en externe enthousiasme van een werknemer om met plezier en betrokkenheid te blijven werken. Zonder motivatie verliezen mensen energie en voldoening, wat ten koste gaat van hun inzetbaarheid.

Wat omvat dit?

• Werkplezier: Een positieve werkcultuur waarin werknemers zich gewaardeerd voelen en plezier hebben in hun werk. Wanneer werkplezier in bepaalde mate toeneemt zal het werkgeluk ook positief beïnvloedt worden. Benieuwd naar wat werkgeluk is en hoe je dit kunt versterken, lees je in onze blog over we want werkgeluk!
• Balans werk-privé: Flexibiliteit in werkuren en thuiswerkmogelijkheden kunnen bijdragen aan een betere balans en meer tevredenheid.
• Erkenning en waardering: Het belonen en erkennen van prestaties stimuleert betrokkenheid.

Voorbeeld: Een organisatie die regelmatig feedbackgesprekken voert en werknemers betrekt bij besluitvorming kan hun motivatie vergroten.

De combinatie van deze 3 pijlers

De hierboven genoemde drie pijlers versterken elkaar. Een gezonde werknemer met de juiste competenties, maar zonder motivatie, zal niet optimaal presteren. Hierbij kan ook iemand met veel motivatie en vaardigheden alsnog afhaken als hun fysieke of mentale gezondheid achteruitgaat.

Het is daarom belangrijk dat werkgevers en werknemers samen een integrale aanpak hanteren, waarin alle drie de pijlers worden bevorderd en elkaar op deze manier versterken.

Deze drie pijlers zijn onmisbaar! Ze zorgen ervoor dat werknemers niet alleen vandaag de dag inzetbaar blijven, maar ook voorbereid zijn op de uitdagingen van morgen. Door aandacht te besteden aan gezondheid, competenties en motivatie, bouwen zowel werknemers als organisaties aan een sterke, veerkrachtige toekomst.

Of je nu een werkgever bent die wil investeren in je team, of een werknemer die zijn eigen toekomst wil vormgeven, de pijlers van duurzame inzetbaarheid zijn een sleutel tot succes.

Waarom is duurzame inzetbaarheid belangrijk?

Er zijn verschillende redenen waarom het nastreven naar duurzame inzetbaarheid zo belangrijk is. Hieronder volgen de belangrijkste redenen waarom we meer aandacht moeten besteden aan dit onderwerp!

1. Lagere kosten door verminderd ziekteverzuim
   Werknemers die fysiek en mentaal gezond zijn, verzuimen minder vaak. Dit verlaagt de kosten voor ziekteverzuim, vervanging en mogelijke arbeidsongeschiktheid. Preventieve investeringen in gezondheid en welzijn leveren op de lange termijn een aanzienlijke besparing op.
   De cijfers rondom het ziekteverzuim in Nederland blijven langzaam toenemen. Steeds meer bedrijven richten zich dan ook op interventies om het ziekteverzuim te verminderen.
2. Toename van werkgeluk en welzijn
   Wanneer organisaties investeren in de drie pijlers van duurzame inzetbaarheid (gezondheid, competenties en motivatie), creëren ze een werkomgeving waarin werknemers: zich gewaardeerd voelen (door erkenning van hun inspanningen), meer werkplezier ervaren (doordat ze taken uitvoeren die bij hen passen), minder stress ervaren (hetgeen bijdraagt aan een positieve mentale gezondheid) en een toekomstperspectief hebben door de mogelijkheid om te groeien en zich te ontwikkelen. Voor werknemers zelf is duurzame inzetbaarheid essentieel voor hun eigen werkgeluk en levenskwaliteit. Het stelt hen in staat om werk en privé in balans te houden, zich gewaardeerd te voelen en een toekomstgerichte loopbaan op te bouwen.
3. Versterkt werkgeversimago
   Organisaties die investeren in de duurzame inzetbaarheid van hun werknemers worden gezien als aantrekkelijke werkgevers. Dit helpt bij het aantrekken en behouden van talent, wat vooral belangrijk is in sectoren waar een tekort aan arbeidskrachten is.
   Benieuwd naar andere manieren om de bedrijfsreputatie te versterken, lees dan hier verder!
4. Verhoging van betrokkenheid en productiviteit
   Werknemers die zich gezond, gewaardeerd en competent voelen, zijn meer betrokken bij hun werk. Dit leidt tot een hogere productiviteit en een betere kwaliteit van werk. Tevreden werknemers dragen ook bij aan een positieve werksfeer en klanttevredenheid.
5. De vergrijzing van de arbeidsmarkt
   Met een groeiend aantal oudere werknemers en een langer doorwerken tot de pensioenleeftijd, wordt het cruciaal om ervoor te zorgen dat mensen fit en productief blijven. Dit vraagt om een proactieve aanpak van werkgevers om burn-out, fysieke klachten, of demotivatie te voorkomen.
6. De snelheid van technologische vooruitgang
   Technologie ontwikkelt zich in een razend tempo, wat vraagt om constante aanpassing van werknemers. Duurzame inzetbaarheid helpt hen om nieuwe technologieën te omarmen en hun vaardigheden up-to-date te houden.
7. Concurrentievoordeel voor organisaties
   Bedrijven met een focus op duurzame inzetbaarheid hebben een gelukkiger, gezonder en meer betrokken personeelsbestand. Dit leidt tot minder ziekteverzuim, hogere productiviteit en een sterkere positie in de markt.
8. Verhoging van innovatiekracht
   Investeren in duurzame inzetbaarheid stimuleert de innovatiekracht van een organisatie. Wanneer werknemers zich gezond, competent en gemotiveerd voelen, zijn ze meer geneigd om creatief te denken, initiatief te nemen en met nieuwe ideeën te komen.
   Zo hebben gezonde werknemers meer energie en mentale ruimte om out-of-the-box te denken. Door bijscholing en persoonlijke ontwikkeling leren werknemers nieuwe technieken en methoden die ze kunnen toepassen in hun werk. En als laatste voelen gemotiveerde werknemers zich vrijer om ideeën aan te dragen, omdat ze zich gesteund en gewaardeerd voelen. Ze durven meer zichzelf te zijn en zijn minder bang voor kritiek van anderen.

Tips om de duurzaam inzetbaarheid te bevorderen!

Voor zowel werkgevers als werknemers zijn er praktische stappen om duurzame inzetbaarheid te stimuleren. Ik zal ze hieronder per gebied kort toelichten!

1. Bevorder fysieke en mentale gezondheid

• Werkgevers:
  • Introduceer gezondheidsprogramma's, zoals sportabonnementen, ergonomische werkplekken en gezonde voeding op kantoor.
  • Organiseer workshops over stressmanagement, mindfulness of burn-outpreventie.
  • Stimuleer een goede werk-privébalans door flexibele werktijden en thuiswerkmogelijkheden.
• Werknemers:
  • Zorg voor voldoende beweging, gezonde voeding en regelmatige ontspanning.
  • Herken signalen van stress en neem tijdig actie, bijvoorbeeld door met een leidinggevende of coach te praten.
  • Plan rustmomenten gedurende de werkdag om mentale vermoeidheid te voorkomen.

2. Investeer in persoonlijke groei en ontwikkeling

• Werkgevers:
  • Bied opleidings- en trainingsmogelijkheden aan, zoals cursussen, seminars of e-learning.
  • Stel budgetten beschikbaar voor persoonlijke ontwikkeling.
  • Faciliteer loopbaancoaching om werknemers te ondersteunen bij het ontdekken van hun ambities en vaardigheden.
• Werknemers:
  • Neem de regie over je eigen ontwikkeling en zoek actief naar leer- en groeikansen.
  • Volg cursussen of opleidingen die aansluiten bij je huidige werk of toekomstige doelen.
  • Vraag om feedback en gebruik dit om jezelf te verbeteren.

3. Versterk motivatie en betrokkenheid

• Werkgevers:
  • Zorg voor een open en positieve werkcultuur waarin werknemers zich gehoord en gewaardeerd voelen.
  • Erken prestaties en geef regelmatig complimenten en constructieve feedback.
  • Bied variatie en uitdaging in werkzaamheden om verveling te voorkomen.
• Werknemers:
  • Wees open over wat je motiveert en bespreek dit met je leidinggevende.
  • Zoek naar taken of projecten die je energie geven en je intrinsieke motivatie aanspreken.
  • Vier je successen, hoe klein ook, om jezelf gemotiveerd te houden.

4. Stimuleer flexibiliteit en wendbaarheid

• Werkgevers:
  • Faciliteer interne mobiliteit, zodat werknemers verschillende functies kunnen uitproberen.
  • Moedig multidisciplinair werken aan om werknemers meer ervaring en vaardigheden te laten opdoen.
  • Creëer ruimte voor hybride werken om werknemers meer controle over hun werkomgeving te geven.
• Werknemers:
  • Sta open voor veranderingen in je werk en zie deze als kansen om te groeien.
  • Werk aan je aanpassingsvermogen door bijvoorbeeld nieuwe software of werkwijzen te leren.
  • Onderzoek hoe je je werk flexibeler kunt organiseren om efficiënter en effectiever te zijn.

5. Maak duurzame inzetbaarheid bespreekbaar

• Werkgevers:
  • Integreer duurzame inzetbaarheid in functioneringsgesprekken en teamvergaderingen.
  • Stel een vertrouwenspersoon of HR-adviseur beschikbaar waarmee werknemers over hun ontwikkeling en welzijn kunnen praten.
  • Creëer bewustzijn rondom het belang van duurzame inzetbaarheid, bijvoorbeeld door themadagen of interne campagnes.
• Werknemers:
  • Bespreek je wensen en behoeften met je leidinggevende of HR-afdeling.
  • Deel je ideeën over hoe je je gezondheid, competenties of motivatie kunt verbeteren.
  • Vraag om ondersteuning, zoals coaching of hulpmiddelen, als je dit nodig hebt.

Duurzame inzetbaarheid bevorderen is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van zowel werkgevers als werknemers. Door te focussen op gezondheid, ontwikkeling en motivatie, kun je een werkomgeving creëren waar iedereen optimaal functioneert en voorbereid is op de toekomst. Begin klein, maar wees consistent. Elke stap draagt bij aan een veerkrachtigere en meer tevreden werkvloer!

Wat wel nog belangrijks is en wat we zeker niet moeten vergeten is dat het concept rondom duurzame inzetbaarheid alleen het grootste effect kan hebben in een organisatiecultuur waarin welzijn, groei en flexibiliteit centraal staan. Als werknemers voelen dat hun gezondheid en ontwikkeling serieus worden genomen, zijn ze eerder geneigd om bij te dragen aan het succes van de organisatie.

Kenmerken van zo’n cultuur:

• Ruimte voor het maken van fouten en om van elkaar te leren.
• Er is sprake van open communicatie
• Er heerst genoeg veiligheid op de werkvloer om feedback te geven en te ontvangen.
• Men wordt erkend voor zijn/haar prestaties.
• Iedereen is uniek, er is sprake van begeleiding op maat en dus naar het individu gekeken.

Duurzame inzetbaarheid is een dynamisch proces dat vraagt om voortdurende aandacht en aanpassingen. Door te focussen op preventie, maatwerk, technologie en een ondersteunende cultuur, kunnen organisaties en werknemers samen bouwen aan een succesvolle en toekomstbestendige werkomgeving.

Samen werken aan een toekomst waarin iedereen floreert

Duurzame inzetbaarheid is niet zomaar een trend, het is een must voor de moderne werkplek. In een wereld die continu in beweging is, helpt het ons om gezond, gemotiveerd en flexibel te blijven, terwijl we bouwen aan een sterke toekomst, zowel individueel als gezamenlijk. Het is een gedeelde reis, waarbij werkgevers en werknemers samenwerken om het beste uit elkaar te halen.

Of het nu gaat om een gezonde balans tussen werk en privé, het leren van nieuwe vaardigheden, of simpelweg plezier hebben in wat je doet: duurzame inzetbaarheid maakt het mogelijk! Dus laten we samen bouwen aan een werkcultuur waarin iedereen zich gewaardeerd, ondersteund en voorbereid voelt op de uitdagingen van morgen.

''Een toekomst waarin we niet alleen werken om te leven, maar ook leven om te werken.''

Waar wacht je nog op? Het begint vandaag. Maak van duurzame inzetbaarheid een prioriteit en zie hoe het verschil maakt!