Wat is ACT therapie?

Wat is ACT?

ACT staat voor: Acceptance and Commitment Therapy. ACT therapie is een relatief nieuwe stroming in de gedragstherapie, ontwikkeld aan het eind van de twinigste eeuw door Amerikaase psychologen Steven Hayes, Kelly G. Wilson en Kirk D. Strosahl.  Het is een verzameling van moderne technieken met als doel psychologische flexibiliteit te vergroten. ACT is gebaseerd op de positieve psychologie stroming, wat betekent dat hierbij niet gekeken wordt naar het bestrijden van klachten, maar eerder de vaardigheden van mensen wil verbeteren. Het is een speelse en verlichtende manier om naar het leven te kijken en ook nog eens ondersteund door de wetenschap. Dus wat kan dit doen voor jou?

Stop the fight

Veel van mijn cliënten komen binnen met een klacht als angst of onzekerheid. Dat is natuurlijk hartstikke vervelend. Echt. Deze klachten komen soms voort uit grote dingen, soms uit kleine dingen. Soms zijn ze verklaarbaar en soms ook niet. Echter is de persoon in strijd met deze klachten en heeft vaak al van alles geprobeerd: psycholoog, Reiki, ademhalingstherapie, acupunctuur. Sommigen zijn hiermee (deels) geholpen, maar het zou toch zo fijn zijn om er “vanaf” te komen. Hier kan ACT therapie misschien een uitkomst bij bieden.

Het mooie van ACT therapie is, we kijken eigenlijk helemaal niet waar het vandaan komt en of dat überhaupt gerechtvaardigd is: dat verandert namelijk niks aan de klacht an sich. Wat als ik je dan ook nog eens vertel dat niks in de wereld je gaat helpen dit volledig te stoppen… Huh? Ja ACT therapie begint zeer schokkend en onprettig, maar hey zo zijn alle grote veranderingen. Dat gaat niet vanzelf. Je gaat een bekend patroon van strijd en worsteling doorbreken.

Geen onbeschreven blad

Kijk, jij bent geen puur onbeschreven blad. Alle definities die je vindt bij het googlen van “mentale gezondheid” zijn eigenlijk gedoemd te falen. Niemand is in volledige staat van geluk en balans. Het leven brengt veel moois maar ook veel shit. Je bent opgevoed en opgegroeid in een bepaalde omgeving. Momenteel heb je mensen om je heen. Daarbij ben je ook nog eens genetisch uniek, wat sommigen dingen voor jou misschien moeilijker maakt dan een ander. Je hebt momenteel een bepaalde mindset, de lens waardoor jij naar de wereld kijkt. Daar kun je niets aan doen, dat is zo geworden door het leven. Als we het specifiek over geluk hebben wordt dit voor 50% beïnvloedt door je genen en 10% door omstandigheden. De overige 40% kun je beïnvloeden met je eigen gedrag (Lyubomorski). En daar zit de te behalen winst. Accepteer die 60% zoals ie is en leer jezelf om op een nieuwe manier hiermee om te gaan: dan wordt het leven niet opeens op magische wijze leuker maar wel makkelijker.

De zes zuilen van act therapie

ACT therapie werkt met zes zuilen, vaardigheden, waarmee jij kan toewerken naar psychologische flexibiliteit: dat je flexibel om kunt gaan met situaties, gedachten en gevoelens en tegelijkertijd betekenisvolle keuzes kunt maken. Hoe beter jij je volledig bewust kunt zijn en je kunt openstellen voor je ervaringen, of deze nu pijnlijk zijn of niet, hoe groter je kwaliteit van leven zal zijn. Samen met je ACT trainer zul je tijdens therapie deze verschillende zuilen aanraken, de ene zuil is voor jou van meer belang dan de ander. Maar hierop is ACT therapie wel gebaseerd, hieronder ligt ik ze kort toe.

1. Acceptatie:
   Kun jij accepteren dat jij bent zoals je bent. Geen onbeschreven blad. Besef je dat de strijd met je klacht hopeloos is. Alles wat jij probeert om de klacht te onderdrukken werkt (deels/tijdelijk), dus controle werkt niet. Waarbij we in de klacht onderscheid maken tussen pijn en lijden. Pijn is datgene wat op je pad is gekomen en waar je niks aan kunt doen: dat is gewoon hartstikke vervelend. Lijden is iets wat ontstaat door je verzet tegen de pijn: omdenken (stel je niet aan, zo erg is het niet), afleiding, verdoving en/of vermijding. Lijden doe je zelf en is onnodig... Pijn is helaas onvermijdelijk, ben je bereid de pijn te ervaren? Hierbij ga je samen met je therapeut de pijn ook echt opzoeken.
   
2. Defusie:
   Hier leer je om je gedachtes niet meer zo serieus te nemen. Het zijn namelijk je gedachtes die van pijn, lijden maken. Het zijn je gedachtes die jouw piekerfabriek aanzetten. Verder wordt er ook gekeken naar de kracht van taal. Zijn er bepaalde woorden die jouw enorm triggeren? Door oefening leer je hier speelser mee om te gaan.
   
3. Mindfulness:
   Binnen ACT is de betekenis: een staat van zijn waarbinnen je op een actieve manier alles wat je denkt, voelt en ervaart volledig bestaansrecht geeft. Dus ook wanneer je gekke gedachtes hebt. Daarbij leer je hierbij om beter te voelen.
   
4. Het zelf:
   Hoe jij over jezelf denkt heeft een grote invloed op hoe jij met dingen omgaat. Er wordt gekeken hoe jij jezelf identificeert met gedachtes, gevoelens en zelfbeeld. Hierbij leer je jezelf los te trekken van emoties/gedachtes en zelfbeeld om met compassie naar jezelf te kijken.
   
5. Waarden:
   Wat vind jij nu echt belangrijk. Zijn deze overtuigingen en waardes zijn ook écht van jou of van je omgeving? Pas als je weet wie je bent, wat jij belangrijk vindt en dus wil bereiken, kun je hiernaar leven. Door verschilleden oefeningen wordt dit vanzelf duidelijk.
   
6. Toegewijd handelen:
   Hierin wordt inzichtelijk gemaakt wat het verschil is tussen lange en korte termijn beloning. Om zo ook daadwerkelijk stappen gaan zetten om je doelen (gebaseerd op jouw waarden) te bereiken en leert/geniet van alles wat je onderweg tegenkomt.

ACT therapie bij Field of Faith

ACT therapie werkt voor iedereen, dus komt ook eigenlijk wel bij iedere cliënt van pas. De zuilen gaan niet op de specifieke volgorde en de ene cliënt heeft meer baat bij oefeningen en een beetje gek doen, terwijl de ander juist meer openstaat voor wetenschappelijke inzichten. Daarbij is het soms eerst onderzoeken wat nu de daadwerkelijke pijn is van de cliënt. Het is vaak als een ui, waarbij we langzaam de verschillende lagen afpellen. Daarbij doet iedere cliënt dat in zijn eigen tempo. ACT wordt succesvol toegepast door managers, coaches, maar ook psychiaters in behandeling van eetproblematiek, verslaving, depressie en trauma (Jansen & Batink, Time to ACT!, 2020). Dus als je nieuwsgierig bent geworden wat ACT voor jou kan betekenen zou ik zeggen kom eens langs bij Field of Faith voor een intake. Wil je ACT niet alleen wil leren toepassen op je eigen leven maar ook anderen hiermee wil helpen, volg dan de opleiding. Ik volgde hem bij ACT Guide en kan het iedereen aanbevelen.