Gewoonte aanleren, hoe lang duurt dat?

Gewoonten aanleren
09/03/2022
2179

Het aanleren van een nieuwe gewoonte wordt versneld door vaker dezelfde handeling consequent te herhalen. Vaak speelt hierbij het moment waarop je een handeling doet ook een rol. Een gewoonte aanleren duurt tussen de 30 en 60 dagen.

Wat is een gewoonte?

Een gewoonte is een gedragspatroon dat een persoon regelmatig herhaalt en dat vaak automatisch of zonder veel nadenken gebeurt. Gewoontes ontstaan door herhaling en consistentie, en na verloop van tijd kunnen ze een vast onderdeel van iemands dagelijkse routine worden. Een gewoonte is vaak een reactie op een specifieke prikkel of situatie. Voorbeelden van gewoontes zijn dagelijks tandenpoetsen, elke ochtend koffie drinken, of regelmatig sporten. Gewoontes kunnen zowel positief als negatief zijn, afhankelijk van hun impact op iemands leven en welzijn.

gewoonte aanleren tanden poetsen

Definitie 'gewoonte' volgens het woordenboek luidt als volgt: ''Een gewoonte is een handeling of een manier van doen die men gewend is uit te voeren. Men doet iets op de automatische piloot, er hoeft niet meer over nagedacht te worden.''

Wanneer wordt iets een gewoonte?

Iets wordt een gewoonte wanneer een bepaald gedrag regelmatig genoeg wordt herhaald dat het automatisch of bijna automatisch begint te gebeuren zonder dat er veel bewuste inspanning of nadenken voor nodig is. De vorming van een gewoonte verloopt meestal in drie fasen, namelijk:

  1. Fase 1: Initiatie: In deze fase begin je bewust een nieuwe handeling of gedrag in je routine op te nemen. Dit vereist meestal enige motivatie en inspanning. Bijvoorbeeld, als je besluit om elke ochtend te gaan joggen, moet je jezelf in het begin dwingen om op te staan en daadwerkelijk te gaan joggen.
  2. Fase 2: Herhaling: Naarmate je het gedrag vaker herhaalt, begint je brein het patroon te herkennen en te automatiseren. De handeling kost minder mentale energie omdat je hersenen het als een routine beginnen te beschouwen. De tijd die nodig is om een gewoonte te vormen, kan variëren afhankelijk van de persoon en het type gedrag, maar onderzoek suggereert dat het gemiddeld ongeveer 21 tot 66 dagen duurt voordat een gewoonte zich vormt. Het precieze aantal dagen is echter afhankelijk van factoren zoals de complexiteit van het gedrag en de context waarin het wordt uitgevoerd.
  3. Fase 3: Automatisering: Na voldoende herhaling wordt het gedrag een gewoonte. Op dit punt gebeurt het bijna automatisch, met weinig tot geen bewuste inspanning. De gewoonte is nu geïntegreerd in je dagelijkse routine, en je doet het vaak zonder erbij na te denken.

Hoe leer je snel een nieuwe gewoonte aan?

Ons handelen bestaat voor een heel groot gedeelte uit gewoontes. Vaak ontwikkelen we gewoontes zonder hier zelf erg in te hebben. Deze gewoontes kunnen werkbaar of niet werkbaar voor je zijn wanneer je iets wilt bereiken. We starten bijvoorbeeld met roken en realiseren ons later dat dit voor onze gezondheid of sportprestaties niet echt werkbaar blijkt.

Gewoontes worden aangeleerd door herhaaldelijk dezelfde handeling te doen. Dit kan in je voordeel werken wanneer dit een gewoonte is die je prettig vindt. Wanneer een gewoonte een bepaalde ambitie tegenwerkt is het echter lastiger ervan af te komen.  Het is belangrijk om je er bewust van te zijn hoe je hiermee om kan gaan.

De snelheid waarmee iets een gewoonte wordt, hangt af van verschillende factoren:

  • Motivatie: Als je zeer gemotiveerd bent om een gewoonte aan te nemen, zal het proces waarschijnlijk sneller verlopen.
  • Consistentie: Hoe consistenter je een gedrag herhaalt, hoe sneller het een gewoonte kan worden.
  • Complexiteit van de taak: Simpele handelingen, zoals een glas water drinken na het opstaan, kunnen sneller een gewoonte worden dan complexere taken zoals dagelijks een uur mediteren.
  • Omgeving: Een ondersteunende omgeving kan helpen bij het sneller ontwikkelen van een gewoonte. Bijvoorbeeld, als je je sportkleren 's avonds al klaarlegt, wordt het gemakkelijker om 's ochtends te gaan joggen.

Nieuwe gewoonte aanleren

Een nieuwe gewoonte aanleren is niet zo makkelijk, dit omdat het veel herhaling vraagt. Zwakt de herhaling af, dan manifesteert het zich niet tot een gewoonte.

Een gewoonte kan voorkomen in twee verschillende soorten. Een gewoonte kan een fysieke handeling zijn, maar een gewoonte kan ook een mentale handeling zijn. Bij een fysieke handeling kun je denken aan fietsen. In het begin moet je er over nadenken en gaat het met vallen en opstaan. Na enige oefening en herhaling gaat het goed en wordt het een automatisme. Een mentale gewoonte is bijvoorbeeld de rekentafels die je van buiten leert. Als we het over gewoontes hebben, hebben we het meestal over een fysieke gewoonte (handeling). Het principe is echter hetzelfde. Een gewoonte wordt dus aangeleerd door steeds iets herhaaldelijk te doen of te leren (of te denken).

Gewoonte aanleren

Foutief aanleren van gewoontes

Als je bewust iets wilt aanleren, kan het voorkomen dat je een handeling niet op de juiste wijze aanleert. Denk bijvoorbeeld aan een bepaalde sportoefening. In het begin weet je niet precies hoe je de handelingen moet doen. Zonder begeleiding zou je de oefening op een verkeerde wijze kunnen uitvoeren. Als gevolg hiervan zul je dit iedere sessie weer doen, omdat je denkt dat het de goede manier is om de oefening uit te voeren. Wanneer iemand jou dan vertelt dat het op een andere manier moet, zal het weer een tijdje duren totdat je de oefening op een goede manier uitvoert. Je bent nu eenmaal gewend om het op de andere wijze uit te voeren.

Tips bij het aanleren van een nieuwe gewoonte

Om nieuwe gewoontes aan te leren is het vooral belangrijk om veel te herhalen. De mate waarin je een nieuwe gewoonte aanleert hangt af van hoe vaak je de handeling herhaalt. Wil je snel resultaten zien, dan moet je de handeling dus zo vaak mogelijk herhalen. Het tijdstip of moment van de dag kan je hierbij helpen. Als je je gebit beter wilt verzorgen, helpt het als je dit op vaste momenten op een dag doet en niet te veel afwisselt in het moment waarop je je tanden poetst. Je kunt jezelf dus als het ware programmeren enkele opeenvolgende handelingen te herhalen. Een routine helpt hierbij.

Benieuwd naar hoe jij je ideale ochtendroutine kunt creëren? Bekijk dan onderstaande video!

Hoelang duurt het aanleren van een gewoonte

Er zijn geen precieze tijden kenbaar van hoelang het aanleren van een gewoonte duurt. Er zijn namelijk te veel factoren die een rol spelen bij de snelheid van het aanleren van een gewoonte. Ieder persoon leert ook op een ander tempo. Dit maakt het onmogelijk om een universele duur te hebben van het aanleren van een gewoonte. Vanuit onderzoek wordt een periode van 30 tot 60 dagen genoemd voor het aanleren van gewoontes. Het is wel mogelijk om de duur van een gewoonte aanleren te beïnvloeden. De grootste factor die al eerder werd vermeld, is het regelmatig bezig zijn met het aanleren van de gewoonte.

Discipline is ook erg belangrijk. Met een goede discipline heb je de kracht om goede gewoontes aan te leren en slechte gewoontes af te leren. Tenslotte ligt het natuurlijk aan de soort gewoonte die je wilt aanleren. Bepaalde gewoontes duren nu eenmaal langer om aan te leren dan andere. Denk bijvoorbeeld aan het aanleren van een nieuwe sportoefening, dit gaat relatief makkelijk. Het aanleren van een goed slaapritme zal natuurlijk veel langer duren, omdat hier meerdere factoren een rol kunnen spelen. Het volhouden bij het leren van een nieuwe gewoonte is altijd essentieel.

Een gewoonte afleren

Een bestaande gewoonte die niet voor je werkt afleren is in de regel lastiger dan een nieuwe gewoonte aanleren. De vraag is of je überhaupt iets kunt afleren. Kun je je voorstellen dat je niet meer kunt fietsen of autorijden? Doordat we eenmaal paden in ons brein hebben aangelegd, blijven deze bestaan. Zeker bij fysieke handelingen. Dus bepaalde gewoontes zullen als short cut blijven bestaan. Bij het afleren ervan, zoals bij roken, alcohol of andere minder werkbare gewoontes, is het de kunst een nieuw patroon aan te leren dat het oude vervangt.

Hiernaast is het van belang de reden of drijfveer te vinden waarom je een bepaalde gewoonte wilt afleren. Voor je motivatie is dit essentieel.

Er zijn meerdere gewoontes die wij ons zelf eigen kunnen maken en een positief effect hebben op onze gezondheid, denk hierbij aan het mediteren, koud water zwemmen of het nemen van een koude douche en visualiseren. Ben jij iemand met voornamelijk een negatieve mindset, dan is het toepassen van omdenken een manier om een nieuwe gewoonte aan te leren. Weet wel dat dit niet zomaar gebeurd is en dat je geduld dient te hebben.

Het begint natuurlijk allemaal bij het aanleren en eigen maken van een gewoonte, maar wanneer het een gewoonte is moet je ook nog proberen om het langere tijd aan te houden. Wellicht heb jij ook aan het begin van het nieuwe jaar voor jezelf bepaalde voornemens opgeschreven, je begint in januari vol positieve energie aan deze goede voornemens maar merkt al snel dat jouw motivatie steeds minder wordt en je tegenzin gaat creëren. Bekijk onderstaande video en pas de tips toe die wij jou hierin geven om toch jouw gestelde voornemens opnieuw op te pakken en vol te houden!

Over de auteur

Jasper Voorn

Mijn naam is Jasper Voorn en ik ben één van de initiatiefnemers van Mindsetters. Zaken als persoonlijke ontwikkeling, mediteren, lezen en gesprekken met succesvolle personen hebben sterk bijgedragen aan mijn eigen persoonlijke en zakelijke successen. Vanuit een passie…

Alle artikelen van Jasper Voorn

Boek van de week

Nieuwsbrief

Schrijf je in voor de inspiratiemail van Mind Setters

Blijf op de hoogte

Wij houden je op de hoogte van het laatste nieuws voor persoonlijk ontwikkeling en groei. 
Meld je aan voor onze nieuwsbrief en mis geen enkel bericht!
© Mindsetters - 2025
Made with
Web Wings
chevron-down